Joodse achtergronden van het Mattheüsevangelie: lezing door Mart-Jan Paul 2 februari 2024

De laatste jaren is veel bekend geworden over de Joodse achtergronden van de evangeliën. De Messiasbelijdende Joden hebben verklaringen geschreven en er zijn inmiddels ook rabbijnen en hoogleraren aan universiteiten in Israël die het Nieuwe Testament bestuderen.

Wat betekent het als we de Hebreeuwse achtergrond van Griekse woorden nagaan? Wat kunnen we leren van hedendaagse Joodse uitleggers? Wat zijn de blijvende verschillen tussen Joden en Christenen wanneer zij de evangeliën lezen? En dan voornamelijk het Mattheüsevangelie? Op onder andere deze vragen hoopt prof. dr. M.J. Paul in te gaan tijdens zijn lezing voor Studium Generale op vrijdagavond 22 maart.

Waarom is dit onderwerp relevant?

“Wij leven in een andere cultuur dan waarin het Mattheüsevangelie geschreven is. Dat is volgens de kerkvaders eerst in het Hebreeuws geschreven en vooral bedoeld voor Joodse christenen. Om de boodschap beter te begrijpen is het voor ons van belang de Joodse achtergrond te kennen. Een aantal voorbeelden: Wat betekent het om ‘volmaakt’ te zijn (5:48)?

Waarom komt de uitdrukking ‘Zoon des mensen’ heel vaak voor en wat is daarvan de betekenis? In welke opzichten verschilde het onderwijs van Jezus van dat van de Schriftgeleerden (zie 7:29)? Hoe waren de Joodse huwelijksgebruiken, waardoor de vertaling ‘ondertrouwd’ bij Jozef en Maria verwarrend is? Wat betekenen de uitdrukkingen ‘een boos oog’ (6:22) en ‘binden en ontbinden’ (16:19; 18:18)? Waarom is de vertaling dat Jezus het brood zegende (14:19) niet goed?

Wat betekent het dat de wijngaard aan anderen gegeven wordt (21:41)? Hoe is de verhouding tussen Israël en de volken? Waarom gaat het oordeel tussen de schapen en bokken alleen over wat gedaan is, en wordt het geloof niet genoemd (25:31-46)? Wat is de betekenis van de uitroep ‘Zijn bloed [kome] over ons en onze kinderen’ (27:25)? Klopt het wel als men zegt: ‘Heden hosanna, morgen kruisig Hem?’´

Voor wie is deze lezing interessant?

“Voor allen die de Bijbel lezen en verlangen te weten wat de boodschap is van het Evangelie naar Mattheüs. De strekking is helder, maar allerlei teksten blijven zonder toelichting onduidelijk. Gelukkig is er de laatste tientallen jaren veel materiaal beschikbaar gekomen!”

Kunt u alvast een klein tipje van de sluier oplichten?

“In onze tijd is het mogelijk om Joodse geleerden te raadplegen om de achtergronden beter te leren kennen. Zij lezen het Nieuwe Testament vooral als een historisch boek, net als de boeken van Flavius Josephus of de Dode-Zeerollen.

Zelf heb ik twee jaar lang gecorrespondeerd met een rabbijn in Jeruzalem. Hij gaf waardevolle aanwijzingen over de reinheidswetten, de sabbatswetten en de echtscheidingswetten. Ook hebben we eerlijk gesproken over de typering van de Farizeeën en de ‘bloedtekst’ in 27:25. In deze correspondentie kwamen ook belangrijke verschillen naar voren. Voor een indruk, zie de 47 bijdragen over het Mattheüsevangelie op https://hetcis.nl/joodsebijbeluitleg/mattheus.”

Aanmelden

Lijkt dit jou interessant? Meld je hier aan voor de lezing op vrijdagavond 22 maart 2024.

Meer nieuws