Kun jij een beetje orde houden? 28 augustus 2020 Door Jan Verburg

Je kunt niet zeggen dat stille klassen een graadmeter zijn voor leerkrachten die orde kunnen houden, maar er zit natuurlijk wel wat in! Grip op je groep hebben betekent dat er een prettige, taakgerichte sfeer is. Klinkt eenvoudig! Zeg eens eerlijk: hoe is dat in jouw groep?

Je hebt genoeg ervaring bij het omgaan met groepen, je kunt met veel verschillende soorten mensen goed overweg, je bent geduldig en vooral heel duidelijk en voorspelbaar. Jij hebt orde! Toch blijkt dat veel leerkrachten op veel momenten niet het idee hebben dat ze grip hebben op de groep, of op een aantal leerlingen. Als ze al doen wat je hebt gezegd, dan doen ze dat met tegenzin en dat wil je niet. Bij het minste of geringste zorgen ze voor ontsnapping aan de taak: Hun potlood moet nodig worden geslepen en hé … daar kun je leuk mee prikken! Ze moeten opeens echt heel erg nodig plassen. Mogen ze niet gaan tekenen als ze klaar zijn? Nee? Waarom niet? Etc.

Autoritair

Hoe komt het toch dat orde houden zo ingewikkeld is? Leerkrachten willen het liefste autoritair zijn op een mensgerichte manier (manier 1) en niet autoritair zijn door boven iemand te staan (manier 2). Toch is het opvallend dat leerkrachten in de praktijk juist autoritair zijn op die tweede manier, door boven iemand te staan. Leerkrachten denken dat dit zo moet en van hen wordt verwacht, terwijl het niet echt bij hen past. Juist doordat ze dingen doen die niet bij hen passen, hebben ze minder grip op de groep. Ze doen streng, maar het staat eigenlijk ver bij hen vandaan. Ze zouden die ordeverstoringen gewoon graag gezellig en vriendelijk oplossen.

Wat doe ik verkeerd?

Snel, duidelijk ingrijpen en sancties uitdelen (manier 2) is prima, maar liever gaan leerkrachten in gesprek met de leerling om het waarom van het gedrag te achterhalen. Dat levert vooral na schooltijd gesprekken op die soms weinig opleveren. Dat kan ervoor zorgen dat je het probleem vooral op jezelf gaat betrekken: wat doe ik toch verkeerd? Deze niet helpende gedachte kan weer leiden tot meer geforceerd autoritair gedrag. Ook al gaat het best goed!

Hoe dan wel?

Meer natuurlijk leiding geven aan de groep? Relaties opbouwen met álle kinderen? Helpen bij het oplossen van conflicten? Samen met de kinderen regels opstellen? Consequent en duidelijk zijn? Hulp is onderweg! Leerkrachten en experts van Driestar hogeschool hebben een  inspiratiekalender samengesteld. Deze kalender van Samen in ontwikkeling, een samenwerking tussen Driestar hogeschool en stagescholen, helpt leerkrachten om samen met hun klas en team te werken aan een positieve sfeer. De kalender geeft verdiepende informatie, ideeën voor activiteiten en direct toepasbare tips voor het hele schooljaar. De eerste zes weken biedt de kalender de mogelijkheid om minstens twee dagen met dit onderwerp aan de slag te gaan. De leerlingen die extra of intensieve ondersteuning op hun gedrag nodig hebben, komen verderop in de kalender ook aan bod.

Een voorbeeld van een praktische tip

Soms is het beter om geen oogcontact te forceren met leerlingen die weigeren om terug te kijken. Dat levert alleen maar extra strijd op. Loop naar deze leerlingen toe (soms vanaf de rug), leg een hand op hun schouder, zeg kort wat je wilt (‘nu stoppen’ – ‘ga maar zitten’ – ‘gewoon doorwerken’) en loop weer verder.
>> Bekijk een preview in de webwinkel van Driestar educatief en bestel de kalender voor slechts €4,95.
 
>> Groepsvorming heeft alles te maken met goed onderwijs. Door alle ontwikkelingen rondom passend onderwijs neemt de diversiteit in een klas toe, en de leerkracht komt daardoor voor andere vragen en uitdagingen te staan. Hulp nodig? Klik hier voor ons aanbod.