Joodse achtergronden van het Mattheüsevangelie: lezing door Mart-Jan Paul 2 februari 2024

De laatste jaren is veel bekend geworden over de Joodse achtergronden van de evangeliën. De Messiasbelijdende Joden hebben verklaringen geschreven en er zijn inmiddels ook rabbijnen en hoogleraren aan universiteiten in Israël die het Nieuwe Testament bestuderen.

Wat betekent het als we de Hebreeuwse achtergrond van Griekse woorden nagaan? Wat kunnen we leren van hedendaagse Joodse uitleggers? Wat zijn de blijvende verschillen tussen Joden en Christenen wanneer zij de evangeliën lezen? En dan voornamelijk het Mattheüsevangelie? Op onder andere deze vragen hoopt prof. dr. M.J. Paul in te gaan tijdens zijn lezing voor Studium Generale op vrijdagavond 22 maart.

Waarom is dit onderwerp relevant?

“Wij leven in een andere cultuur dan waarin het Mattheüsevangelie geschreven is. Dat is volgens de kerkvaders eerst in het Hebreeuws geschreven en vooral bedoeld voor Joodse christenen. Om de boodschap beter te begrijpen is het voor ons van belang de Joodse achtergrond te kennen. Een aantal voorbeelden: Wat betekent het om ‘volmaakt’ te zijn (5:48)?

Waarom komt de uitdrukking ‘Zoon des mensen’ heel vaak voor en wat is daarvan de betekenis? In welke opzichten verschilde het onderwijs van Jezus van dat van de Schriftgeleerden (zie 7:29)? Hoe waren de Joodse huwelijksgebruiken, waardoor de vertaling ‘ondertrouwd’ bij Jozef en Maria verwarrend is? Wat betekenen de uitdrukkingen ‘een boos oog’ (6:22) en ‘binden en ontbinden’ (16:19; 18:18)? Waarom is de vertaling dat Jezus het brood zegende (14:19) niet goed?

Wat betekent het dat de wijngaard aan anderen gegeven wordt (21:41)? Hoe is de verhouding tussen Israël en de volken? Waarom gaat het oordeel tussen de schapen en bokken alleen over wat gedaan is, en wordt het geloof niet genoemd (25:31-46)? Wat is de betekenis van de uitroep ‘Zijn bloed [kome] over ons en onze kinderen’ (27:25)? Klopt het wel als men zegt: ‘Heden hosanna, morgen kruisig Hem?’´

Voor wie is deze lezing interessant?

“Voor allen die de Bijbel lezen en verlangen te weten wat de boodschap is van het Evangelie naar Mattheüs. De strekking is helder, maar allerlei teksten blijven zonder toelichting onduidelijk. Gelukkig is er de laatste tientallen jaren veel materiaal beschikbaar gekomen!”

Kunt u alvast een klein tipje van de sluier oplichten?

“In onze tijd is het mogelijk om Joodse geleerden te raadplegen om de achtergronden beter te leren kennen. Zij lezen het Nieuwe Testament vooral als een historisch boek, net als de boeken van Flavius Josephus of de Dode-Zeerollen.

Zelf heb ik twee jaar lang gecorrespondeerd met een rabbijn in Jeruzalem. Hij gaf waardevolle aanwijzingen over de reinheidswetten, de sabbatswetten en de echtscheidingswetten. Ook hebben we eerlijk gesproken over de typering van de Farizeeën en de ‘bloedtekst’ in 27:25. In deze correspondentie kwamen ook belangrijke verschillen naar voren. Voor een indruk, zie de 47 bijdragen over het Mattheüsevangelie op https://hetcis.nl/joodsebijbeluitleg/mattheus.”

Aanmelden

Lijkt dit jou interessant? Meld je hier aan voor de lezing op vrijdagavond 22 maart 2024.

Meer nieuws

    • Herregistratie voor schoolleiders: drie misverstanden ontkracht

      Rondom de herregistratie voor het Schoolleidersregister bestaan veel misverstanden. Dit zorgt soms voor onnodige twijfel of een vertekend beeld. Dat is jammer, want herregistratie is juist een kans om als schoolleider te blijven groeien.

    • Larissa over de post-hbo-opleiding SVIB: ‘Dit gun ik iedere leerkracht’

      Sinds ze de post-hbo-opleiding SVIB volgt, is Larissa van den Berg zich nog meer bewust van haar eigen handelen als leerkracht en van haar interactie met leerlingen.

    • Aan de slag met professionele cultuur: zo doet De Wegwijzer in Oosterwolde dat

      Bij Christelijk Kindcentrum De Wegwijzer in Oosterwolde wordt het team al enkele jaren begeleid door Driestar onderwijsadvies op het gebied van professionele cultuur. Jantienus Ymker, schoolleider: ‘In het team is het eigenaarschap gegroeid: het team neemt autonome beslissingen en vraagt niet meer voor elke afspraak of planning goedkeuring.’

    • Herziene editie Wonderlijk gemaakt in augustus 2025 beschikbaar

      Wonderlijk gemaakt, de christelijke methode voor relationele en seksuele vorming, is gereviseerd. In de herziene editie vind je meer toerusting voor leerlingen en leerkrachten, bijvoorbeeld voor het omgaan met verschillen. Diverse lessen zijn nu gelinkt aan burgerschapsdoelen en Gods bedoeling in de schepping en de Bijbelse invulling van waarden en normen zijn meer uitgewerkt.

    • Elise heeft een missie: 'Als juf mag ik kinderen voorbereiden op de maatschappij'

      ‘Als kind speelde ik vaak ‘jufje’. Ik wist het al snel zeker: dat wil ik later worden!’ Inmiddels is Elise Molenaar (18) uit Alblasserdam, derdejaarsstudent van de pabo en dat bevalt haar goed. ‘Ik vind het mooi dat je als juf de verantwoordelijkheid krijgt om kinderen klaar te stomen voor de maatschappij. Ik lever daar graag een bijdrage aan!’