Driestar educatief gebruikt cookies om de gebruikerservaring te verbeteren en relevante content te tonen. Lees meer over ons cookiebeleid in ons privacy statement.

Zoek naar documenten binnen compendium

Welkom in onze kennisbank!

Deze kennisbank is een database waarin we materialen beschikbaar stellen die ontwikkeld zijn in het onderzoekscentrum Christelijk leraarschap.
 
Stel een vraag

Je vindt hier onderzoeksrapportages, lesvoorbeelden en handreikingen. Daarnaast bevat de kennisbank gebruiksmateriaal voor persoonlijke bezinning. Het meeste materiaal is gebaseerd op (empirisch) onderzoek. Andere materialen zijn gebaseerd op visievorming naar aanleiding van lezingen, workshops, lessen aan studenten of presentaties aan het werkveld.
 
Deze kennisbank is bedoeld voor leraren in het christelijk primair en voortgezet onderwijs. Maar ook voor teamleiders, directeuren en lerarenopleiders die informatie zoeken over onderwerpen die passen binnen het brede thema van christelijk leraarschap.
 
Veel leesplezier gewenst!

Jeugdliteratuur en burgerschap - R. Aantjes, A. de Muynck e.a.

Rapportage van een onderzoek (in Radiantverband) gericht op de inzet van jeugdliteratuur bij burgerschapsthema’s en de bevordering van het empathisch vermogen.

Download dit document

Jeugdliteratuur en burgerschap (binnen reformatorische scholen)- R. Aantjes, J. de Jong-Slagman e.a.

Rapportage van een onderzoek (verkorte versie vanuit Radiantverband) gericht op de inzet van jeugdliteratuur bij burgerschapsthema’s binnen reformatorische scholen.

Download dit document

Vergeving: een kwestie van opvoeding - A. de Muynck

Deze tekst gaat over de betekenis van vergeving. Als leraren vergeving meer zouden beschouwen als een pedagogische kwestie, voorkomt dit stress en zouden kinderen vaardigheden kunnen leren, waar ze later baat bij hebben.

Download dit document

Bevordering van persoonlijk meesterschap - R. van Klinken

Deze handreiking gaat over het onderzoek naar persoonlijk meesterschap. Collectief leren kan goed docentschap bevorderen en het kan het proces van bewustwording aanwakkeren.

Download dit document

Samenwerking godsdienstige opvoeding - J. Noteboom, A. de Vries en F. de With

Dit artikel gaat over het onderzoek naar samenwerking tussen school en ouders bij de godsdienstige opvoeding van een kind.

Download dit document

Vormend onderwijzen - H. Hoogendijk

In dit exploratieve onderzoek is via interviews met docenten, ouders en leerlingen kennis opgedaan over de praktijk van het vormend onderwijzen.

Download dit document

Persoonlijke vorming en het beroep - A. Bakker

Rapportage over de bijdrage van leerlijn 1 (leerlijn persoonlijke vorming binnen Driestar hogeschool) aan de persoonlijke vorming van studenten in relatie tot hun beroep.

Download dit document

Onderwijs in waarden - R. Aantjes en H. Hoogendijk

In dit document worden de bevindingen weergegeven van een onderzoek dat is opgesteld om meer zicht te krijgen op hoe waarden het beste kunnen worden overgedragen op leerlingen.

Download dit document

Docenten over persoonsvorming - W. Lemstra

Dit artikel gaat over het onderzoek naar de beelden die docenten in het voortgezet onderwijs hebben bij het begrip persoonsvorming.

Download dit document

Teacher leaders strijden voor zichtbaarheid - M. Peltenburg e.a.

Onderzoek gedaan onder alumni van twee hbo-masteropleidingen Leren en Innoveren waar leraren worden opgeleid tot teacher leaders.

Download dit document

Professionalisering christelijke leraren - J.W. de Kloe & H.L. Boele – de Bruin

Rapportage van onderzoek naar de professionele ontwikkeling van christelijke leraren.

Download dit document

De gids in beeld - A. de Muynck e.a.

Dit onderzoek is een verkenning van het christelijk leraarschap anno 2012. Doel is inzicht krijgen in hoe de christelijke leraar zichzelf ziet en wat hij belangrijk vindt.

Download dit document

Laat idealen de lesinhoud bepalen - L. Boele-de Bruin

Een artikel over een onderzoek naar idealen, een geschikte manier om inzicht te krijgen in de manier waarop leraren christelijk onderwijs gestalte willen geven.

Download dit document

Het functioneringsgesprek als stimulans in de beroepsidentiteit - A.J. Verwijs

Onderzoek naar de vraag hoe functioneringsgesprekken bijdragen aan de identiteitsontwikkeling van docenten.

Download dit document

Docenten over persoonsvorming van jongeren

Dit artikel gaat over het onderzoek naar de beelden die docenten in het vo hebben bij het begrip persoonsvorming. Met enkele suggesties voor leraren en schoolleiders.

Download dit document

What if learning: startende leraren - Hanna de Jong-Markus

Publieksversie van een kleinschalig onderzoek naar de vraag wat startende leraren specifiek nodig hebben om christelijke lessen te geven. Er is gewerkt in de vorm van een zogenaamd What If Learning (WIL)-traject.

Download dit document

Jeugdliteratuur en moraal - J. de Jong-Slagman

Richtlijnen voor het bemiddelen bij controversiële vraagstukken in Nederlandse en Afrikaanse jeugdverhalen.

Download dit document

Identiteit in de vakles I - P.M. Murre en H. Vermeulen

Dit rapport gaat over een professionele leergemeenschap omtrent identiteit in de vakles op de Gomarus scholengemeenschap.

Download dit document

What if learning - H. Markus, D. Bos

Er is onderzoek gedaan naar de vraag waarom leraren in het basisonderwijs What if learning waarderen.

Download dit document

Behoeftebepaling leermiddelen VO - A. Nobel, L. Boele en P. van Nieuwkoop

Dit artikel gaat over de behoeftes van docenten in het christelijk VO als het gaat om leermiddelen.

Download dit document

Christelijke identiteit in de vakles (Duits) - R. Leune en P.M. Murre

Dit artikel gaat over het onderzoek naar het effect van het alternatieve onderwijsmodel op de leerresultaten van Duits en het effect van de speciale lessen identiteit op de identitaire vorming van de leerlingen.

Download dit document

Ouderbetrokkenheid dyslexie - A. de Vries e.a.

Rapportage van het onderzoek naar ouderbegeleiding door dyslexiebehandelaren a.d.h.v. een kijkwijzer.

Download dit document

Je gedrag van vandaag – W. Rademaker

Een actieonderzoek naar de onvoorwaardelijke ondersteuningsrelatie tussen de leerkracht en de leerling met moeilijk verstaanbaar gedrag.

Download dit document

De draagkracht van leerkrachten - L. Boele, J. v/d Broek en N.A. de Ronde

Dit artikel gaat over het onderzoek naar de factoren die maken dat een leerkracht ‘draagkracht’ ervaart om passend onderwijs te geven.

Download dit document

Welkomstgesprekken - A. Veenstra en A. de Vries

In dit document worden handreikingen gegeven om de samenwerking tussen school en ouders op het gebied van leren en identiteit te versterken vanuit een onderzoek naar welkomstgesprekken op het Wartburg college.

Download dit document

Verklein de kloof tussen onderwijs en zorg - R. Aantjes, A. de Jong en N.A. de Ronde

Dit artikel gaat over het praktijkonderzoek naar de mogelijkheden tot duurzame samenwerking tussen onderwijs en zorg met vier aanbevelingen.

Download dit document

Wat als je de loterij wint? - havo/vwo - onderbouw

Aan de hand van twee teksten over een 16-jarig meisje dat de loterij wint, werken de leerlingen aan leesvaardigheid, woordenschat en grammatica. Ook vormen ze hun mening over het meedoen aan een loterij en denken na over het wijs omgaan met geld.

Download dit document

How do I love my neighbours as myself? - havo/vwo - onderbouw

In de methode verdiepen de leerlingen zich enigszins in vrijwilligerswerk en liefdadigheidsactiviteiten in Schotland. Aanvullend kijken de leerlingen ter inspiratie een film over Gladys Aylward, een jonge Engelse vrouw die naar China vertrekt als evangeliste. Tenslotte krijgen de leerlingen de opdracht om een dagboek bij te houden waarin ze opschrijven wat zij ongevraagd voor een ander doen.

Download dit document

Het Apartheid Project - vmbo - bovenbouw

De leerlingen lezen de vereenvoudigde biografie van Nelson Mandela (The long Walk to Freedom), kijken de film ‘Final Solution’ (over het leven in Zuid-Afrika ten tijde van en aan het einde van het apartheidsregime) en verwerken de opgedane kennis in verschillende producten. Hierdoor ontwikkelen ze een genuanceerd beeld over allochtonen.

Download dit document

Go down Moses - vmbo bovenbouw / havo vwo onderbouw

Naar aanleiding van een boek en filmfragment over slavernij verdiepen de leerlingen zich in het liedgenre van negrospirituals en schrijven zelf zo’n song, waarin ze als verborgen boodschap het thema ‘vrijheid’ verwerken.

Download dit document

Wie is jouw held? - vmbo - onderbouw

De leerlingen lezen een hoofdstuk uit het boek ‘Ten Boys who made a Difference’ en denken na over hoe zij God kunnen dienen in hun leven. Het gaat om personen als Augustinus, Luther, Tyndale en Calmers. Ze bepalen wie hun favoriete persoon is.

Download dit document

I am David - havo/vwo - onderbouw

De leerlingen lezen een boek en kijken een film over een vluchteling, David. Deze jongen ontdekt uiteindelijk wat God’s genade voor hem betekent. De leerlingen vergelijken zijn leven en beeld van genade met dat van hen.

Download dit document

Oefenen met tekstverbanden en signaalwoorden - vmbo - onderbouw

De leerlingen oefenen met tekstverbanden en signaalwoorden aan de hand van de tekst ‘Wat doet drank met een puberbrein?’ van de website JMouders. Daarnaast zoeken ze uit over hoe de Bijbel spreekt over alcohol.

Download dit document

Hoe goed vind jij deze Duitse straatevangelisatiefolder over het Kerstfeest? - havo/vwo - onderbouw

De leerlingen beoordelen een Duitse straatevangelisatiefolder over het Kerstfeest en vertalen het deel van de folder dat zij het meest geslaagd vinden of verbeteren het deel dat zij het minst geslaagd vinden.

Download dit document

Opkomen voor de ander. Hoe inspireert Sophie Scholl van de Weiβe Rose jou? - havo/vwo - bovenbouw

De leerling ontdekt door het lezen van teksten en het kijken van kijk- en luistermateriaal welke idealen en karaktereigenschappen van Sophie Scholl van de Weiβe Rose hij herkent en welke hij meer zou willen hebben.

Download dit document

Poëzie: Beeldspraak en stijlfiguren in de Bijbel - havo/vwo - bovenbouw

Tijdens de module over poëzie doen leerlingen kennis op van stijlfiguren en beeldspraak. Ze leren dat poëtisch taalgebruik, ook in de Bijbel, onder andere de functie heeft om de boodschap te versterken.

Download dit document

Overtuigend spreken a.d.h.v. stellingen - vmbo - onderbouw

De leerlingen oefenen met overtuigend spreken a.d.h.v. stellingen. Door de discussie over levensbeschouwelijke thema’s worden leerlingen gemotiveerd na te denken over het betreffende onderwerp.

Download dit document

De uiterlijke kenmerken van een tekst - havo/vwo - onderbouw

De leerlingen bepalen aan de hand van de uiterlijke kenmerken van een tekst het onderwerp. Vervolgens geven ze hun mening over het levensbeschouwelijk onderwerp dat in de tekst behandeld wordt.

Download dit document

Leesles over een prentenboek - po - onderbouw

Deze les is een leesles die geschikt is voor de onderbouw van de basisschool. De les gaat over het prentenboek Wat nu, Olivier? Van Phyllis Rooy en Christopher Denis.

Download dit document

Les taalverwerving over eeuw, eeuwenlang, eeuwig - po - onderbouw

Deze taalles die geschikt is voor de onderbouw van de basisschool (evt. voor de zorgklas). De les gaat over moeilijke woorden die met tijd en eeuwigheid te maken hebben.

Download dit document

Freedom Writers - vmbo - onderbouw

Deze les gaat over een aangrijpende film op een harde, Amerikaanse school, die als spiegel fungeert voor de klas inzake de onderlinge omgang (onderbouw voorgezet onderwijs vmbo).

Download dit document

Het romantisch verlangen als venster op de hemel - vo - bovenbouw

Een les over het verlangen als kernbegrip van de Romantiek en van het christelijk geloof (bovenbouw voortgezet onderwijs).

Download dit document

Gedichten over WOI - pabo

Deze les Engels is geschikt voor de pabo. De les gaat over gedichten over de Eerste Wereldoorlog en hun diepere notie van ‘het vaderland’.

Download dit document

De les van de appel - vmbo - onderbouw

De leerlingen ontdekken dat een appel er van binnen heel mooi uit ziet. Bovendien laat de dwarsdoorsnede telkens hetzelfde patroon zien. Daarna wordt de normale lesstof behandeld. Als extra huiswerk krijgen de leerlingen de opdracht om op een los vel papier de dwarsdoorsnede van een stuk fruit te tekenen.

Download dit document

Een opdracht met cirkeldiagrammen - havo/vwo - onderbouw

De leerlingen maken twee cirkeldiagrammen over tijdsbesteding (verwerkingsopdracht van de theorie voor een SO-cijfer). Ze reflecteren op hun vrijetijdsbesteding en het deel dat God hierin inneemt (incl. mogelijke veranderingen).

Download dit document

De werking van de automotor - havo/vwo - onderbouw

Aan de hand van het thema ‘De werking van automotor’ wordt de theorie behandeld. De leerstof wordt verwerkt in een poster. Daarnaast leren de leerlingen dat een waterstofauto niet zo milieuvriendelijk is als het lijkt en dat we onze hoop niet moeten stellen op techniek.

Download dit document

Grote en kleine getallen - havo/vwo - onderbouw

Een les over rekenen met grote en kleine getallen (inclusief wetenschappelijke notatie). De les leidt ook tot verwondering over de grootheid van God en de kleinheid van de mens.

Download dit document

Hoe Kepler naar de wereld keek - vwo - bovenbouw

Deze wiskundeles geschikt is voor de bovenbouw van het vwo. De les gaat over vijfvlakken aan de hand van Kepler.

Download dit document

De stof water geeft een venster op de hemel - vo - onderbouw

Deze les is geschikt voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De les gaat over de vraag hoe wonderlijk water is.

Download dit document

Levende cellen onder de microscoop - vo - onderbouw

Deze biologieles is geschikt voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De les gaat over de wondere wereld die je onder de microscoop kunt zien.

Download dit document

De maten van de ark - po - bovenbouw

Deze les is een rekenles die geschikt is voor de bovenbouw van de basisschool. De les gaat over de maten van de ark en hun symbolische betekenis.

Download dit document

Ontdekkingen aan de schaduw - pabo

Deze les rekenen/wiskunde is geschikt voor de pabo. De les gaat over het meten en berekenen van het wondere verschijnsel van de schaduwen.

Download dit document

Ik wil die scooter nu! - havo/vwo - onderbouw

De leerling leert wat kopen op afbetaling is en de formule om de rentekosten te bereken. Ook bedenkt hij de voor- en nadelen van kopen op afbetaling. Tenslotte schrijft hij een blog waarin hij de voor-en nadelen samenvat, zijn mening als christen geeft en een conclusie en advies over het thema geeft.

Download dit document

Grondstoffen: wat doe je ermee? - havo/vwo - onderbouw

De leerlingen kennen de relatie tussen aardgaswinning en aardbevingen en denken kritisch na over het omgaan met energiebronnen.

Download dit document

Minder kinderen in Nederland - vmbo - onderbouw

Leerlingen krijgen inzicht in de bevolkingsontwikkeling van Nederland als gevolg van de daling van het geboortecijfer en stijging van de levensverwachting. Daarbij denken ze ook na over hoe zij en de maatschappij aankijken tegen het krijgen van kinderen.

Download dit document

Het communisme, socialisme en kapitalisme - havo/vwo - onderbouw

De drie grote systemen/ideologieën communisme, socialisme en kapitalisme worden behandeld waarbij ook elk systeem door de leerlingen wordt beoordeeld op de aanwezigheid van christelijke elementen.

Download dit document

Vluchtelingen in de Bijbel en in Nederland vandaag de dag - vmbo - onderbouw

Deze les geschiedenis behandelt de komst van niet-westerse immigranten na WO2: Welke groepen zijn er en waarom kwamen/komen ze? Ook legt de les een koppeling met vluchtelingen in de Bijbel.

Download dit document

De gedenkbalk - vo - onder/bovenbouw

Een les over de vraag welke historische gebeurtenissen in het familieleven van de leerling bijzonder genoeg zijn om te worden ingekerfd in een gedenkbalk en of Gods hand daarin aanwijsbaar is.

Download dit document

Een les pedagogiek: leren vol betekenis - pabo

Deze les is een les pedagogiek die geschikt is voor de pabo. De les gaat over de vraag wat betekenisvol leren is.

Download dit document

Chupa Chups… ECHT lekker? - vmbo/havo/vwo - onderbouw

De leerlingen schilderen een close-up van een snoeppapiertje en verdiepen zich in de schijnwereld van reclame.

Download dit document

Illustratie over of handlettering van een Psalmregel - vmbo - onderbouw

Het verbeelden van een Psalmregel door handlettering of door het maken van een illustratie.

Download dit document

Kunst als hemelvenster - pabo

Deze les is een les kunstbeschouwing die geschikt is voor de pabo. De les gaat over een schilderij van Lambert Jacobs.

Download dit document

Haydns Schöpfung - po - bovenbouw

De les gaat over het bekende muziekstuk van Haydn waarin muziek en scheppingsgeloof met elkaar worden verbonden.

Download dit document

Via Guido de Brès naar Christenvervolging anno nu - vmbo - onderbouw

Via een les uit het boek over Guido de Brès naar Christenvervolging anno nu: Waarin is de Vervolgde Kerk ons tot voorbeeld?

Download dit document

De Schrift die opengaat als een wereld - pabo

Deze les godsdienst is geschikt voor de pabo. De les gaat over het Woord als een universum op zich.

Download dit document

Waarde(n)vol onderwijzen - pabo

Cuma P2. Een les voor P2 om zicht te krijgen op verschillende waarden die ingezet kunnen worden bij het geven van onderwijs, naast de sociale dimensie van het onderwijs.

Download dit document

Verlichting tussen licht en donker - pabo

Deze les is een les cuma die geschikt is voor de pabo. De les gaat over de 18e-eeuwse Verlichting en haar diepere tijdgeest.

Download dit document

Filosofie van de tijd en de eeuwigheid - po - bovenbouw

Deze les is een les die gaat over de filosofie van de tijd en de eeuwigheid en is geschikt voor de bovenbouw van de basisschool.

Download dit document

Een les maatschappijleer: omhoogkijken - vo - onderbouw

Deze les is geschikt is voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De les gaat over de vraag hoe leerlingen staan tegenover de moderne media en cultuur.

Download dit document

Handreiking voor het organiseren van een teambijeenkomst - L. Boele-de Bruin

Met deze handreiking wordt beoogd het organiseren van een teambijeenkomst over christelijk leraarschap te vergemakkelijken.

Download dit document

Wantrouwen of met dankbaarheid aanvaarden? - A. de Muynck

Handreiking voor het beoordelen van pedagogische, onderwijskundige en psychologische concepten.

Download dit document

Het functioneringsgesprek als stimulans in de beroepsidentiteit - A.J. Verwijs

Handreiking voor het voeren van een functioneringsgesprek.

Download dit document

Samen leren niet aan het toeval overlaten - A. de Muynck

Oudere en jongere medewerkers op school kunnen veel van elkaar leren. Dit artikel beschrijft hoe samen leren bevorderd kan worden.

Download dit document

Gids zijn in een meetcultuur - A. de Muynck

In dit artikel wordt uitgelegd hoe je tegen meten en toetsen aan kunt kijken vanuit christelijk perspectief.

Download dit document

Is de pedagoog slaaf van het systeem? - A. de Muynck

In dit artikel wordt uitgelegd dat de pedagoog werkt op de grens van systeem- en leefwereld en dat hij hier op een verstandige manier positie in moet kiezen.

Download dit document

Met twee benen in de wereld - M. Hoencamp

Vragen aan een christelijke leraar op een niet-christelijke school. Met reflectievragen.

Download dit document

De dagopening: een deur naar betekenissen - A. de Muynck

Een artikel over de geschiedenis en de functie van de dagopening in het onderwijs.

Download dit document

Concepten en modellen vormgeven vakles - P.M. Murre en J.M. Nobel

Concepten en modellen die gebruikt kunnen worden bij het vormgeven van een vakles vanuit een christelijke perspectief.

Download dit document

Didactische diamant - P.M. Murre

Er zijn zeven principes die helpend zijn bij het ontwerpen van een christelijke les.

Download dit document

Vragenlijst - Wat maakt christelijk onderwijs christelijk - D.H. Janse

Dit document geeft sturing aan vragen die een sectie zich kan stellen in het kader van christelijke identiteit en curriculum.

Download dit document

Good practices van passend onderwijs - N.A. de Ronde e.a.

Brochure met vijf portretten van scholen die op eigen wijze vorm geven aan passend onderwijs. De beschrijvingen zijn bedoeld om leerkrachten en directies in het po te inspireren.

Download dit document

Bijbelstudies

Bijbelstudies voor leraren - A. de Muynck

Deze tekst legt uit waarom het belangrijk is om als christelijke leraar Bijbelstudie te doen, en bevat twee uitgewerkte voorbeelden.

Download dit document

Heeft je onderwijs meerwaarde? - A. de Muynck

Meditatie over Lukas 1:1-4 over ‘naarstig onderzoeken’. Christelijk opgevoede kinderen moeten niet alleen de feiten steeds beter weten, hun kennis moet zich verdiepen.

Download dit document

Voor het eerst naar school - A. de Muynck

Meditatie over 1 Samuël 1:20-28. Van een christelijke school mogen ouders iets verwachten. Er is de belofte van God: Hij geeft Zijn zegen daar waar Zijn Woord opengaat.

Download dit document

Vijf wijze en vijf dwaze meisjes - L.N. Rottier

Meditatie over Mattheüs 25:1-13. Laat je niet in slaap sussen. Ontwaak en ga tot Hem. Leef uit de verwachting van de wederkomst van Christus.

Download dit document

Sola Scriptura: alleen het Woord, en door het Woord alleen - W. Lindhout

Meditatie over 2 Petrus 1:1-21. Wie biddend leest in de Bijbel, ontmoet daar God. Dat vraagt om eerbied en ontzag.

Download dit document

Aangenaam bij de Heere en ook bij de mensen - L.N. Rottier

Meditatie over de vraag hoe we om moeten gaan met ongewenst gedrag en de belangrijke rol die gebed hierin speelt.

Download dit document

Leer de jongen de eerste beginselen - L.N. Rottier

Meditatie over Spreuken 22:1-6. Leraren moeten leerlingen onderwijzen in de leer die naar de Bijbel is, de boodschap van zonde en van genade.

Download dit document

Brood op het water: hoop - W. Lindhout

In deze meditatie wordt opgeroepen tot activiteit (zaaien en brood uitwerpen, Prediker 11:1 en 6) met als doel kinderen strijdbaar maken.

Download dit document

Angstige ouders - A. de Muynck

Meditatie over het loslaten van je kinderen. Sommige ouders hebben hier moeite mee, ook als hun kind passie heeft voor de Bijbel en voor godsdienst.

Download dit document

Biddag voor kinderen - A. de Muynck

Kinderen zijn belangrijk voor ouders. Dat is ook te lezen in het boek Job (1:1-22). In deze meditatie gaat het over de betrokkenheid van ouders en het bidden voor hun kinderen.

Download dit document

De doornen en distelen van de leraar - A. de Muynck

In ieder beroep komen doornen en distels voor, dingen die de voortgang belemmeren (Genesis 3:16-24). In deze meditatie wordt gekeken naar de obstakels die je als leraar tegen komt.

Download dit document

Niet voor niets! - J. Noteboom

Meditatie over 1 Korinthe 15:50-58. Als je bezig bent om jongeren te vormen en te leren gehoorzamen, kan het lang duren voordat de vruchten hiervan zichtbaar worden.

Download dit document

Altijd bidden voor iedereen - A. de Muynck

Meditatie over danken en bidden voor leerlingen aan de hand van de brief aan de Filippensen (Filipp. 1:3-11). Met reflectievragen.

Download dit document

Gij zult ze uw kinderen inscherpen - J. Noteboom

Meditatie over Deuteronomium 6:1-9. We moeten onze leerlingen de woorden van God inscherpen. Bij alles wat je ziet en ervaart, probeer je Zijn woorden toe te passen.

Download dit document

Geen ‘ogendienst’, maar Herendienst - L.N. Rottier

Meditatie over Kolossenzen 3:18-4:1 waarin een verband gelegd wordt tussen het dienen van de Heere en het dienstbaar zijn in het werk van alledag.

Download dit document

Kinderen wekken ergernis, maar loven God - A. de Muynck

Meditatie over Mattheüs 21:12-17. Volwassenen kunnen zich eraan ergeren als kinderen hun gedrag nadoen. Maar kinderen erkennen in hun naïviteit God, in hun spel maken ze God groot.

Download dit document

Geen ideale opvoeder - A. de Muynck

Meditatie over opvoeden met Jacob als voorbeeld (Genesis 42:29-38). Niemand is een ideale opvoeder. Toch groeiden kinderen op. Het is de Heere die hun leven leidt.

Download dit document

Een mens - J. Noteboom

Meditatie aan de hand van Mattheüs 9:9-13. Jezus kijkt verder dan de buitenkant en ziet een mens, een adamskind. Zien wij ook een mens in iedere leerling?

Download dit document

Duurzaam onderwijs - A. de Muynck

Meditatie over het evalueren van je werkzaamheden aan de hand van Jesaja 59. Wat wij doen heeft geen duurzaam karakter, wat God heeft gedaan wel.

Download dit document

De sleutel van de kennis - A. de Muynck

Jezus verwijt de wetgeleerden dat ze de sleutel van de kennis hebben weggenomen: ze ontnemen anderen de toegang tot het Koninkrijk (Lukas 11:37-54).

Download dit document

Een groot Profeet - W. Lindhout

In deze meditatie wordt een vergelijking gemaakt tussen Christus en Mozes (Deuteronomium 18:15-19). De woorden van de Profeet Jezus zijn van levensbelang.

Download dit document

Een Zoon - W. Lindhout

Een meditatie over de geboorte van Gods Zoon (Lukas 1:1-4 en 2:1-7). Door Zijn genade mag je een kind van God zijn, die de zekerheid van Gods redding kent.

Download dit document

De Hand - W. Lindhout

In deze meditatie gaat het over handelen en de keuzes die je hierbij hebt. En over Gods Hand in en over ons leven (Genesis 39:1-6 en 21-23).

Download dit document

Een opdracht - L.N. Rottier

Hoe kun je als leraar de harten van de leerlingen voeden? Hierin ben je afhankelijk de Heere. Je mag Zijn zegen ontvangen over de gaven die we van Hem hebben gekregen.

Download dit document

Wijsheid van God - A. de Muynck

Meditatie over Psalm 119:97-104. Liefde tot Gods Woord geeft je een bepaalde onafhankelijkheid en zelfbewustheid. Gods Woord gaat boven alles uit.

Download dit document

Wijsheid nodig? - J. Noteboom

Meditatie over Jakobus 1:1-8. Salomo vraagt van de Heere een ‘verstandig hart’. Ook wij worden opgeroepen om in ons dagelijks werk ootmoedig God om wijsheid te vragen.

Download dit document

Wie ziet me? Ik heb geen mens! - J. Noteboom

Meditatie over Johannes 5:1-15. Ook kinderen kunnen zich eenzaam en onopgemerkt voelen. Heb je als leraar wel echt oog en hart voor je leerlingen?

Download dit document

Van harte - L.N. Rottier

Meditatie over Deuteronomium 6:1-7. Om de boodschap (om God lief te hebben) door te kunnen geven, moeten opvoeders zelf van harte God liefhebben en dienen.

Download dit document

Troosten - J. Noteboom

Meditatie over Genesis 5:28-32. Het leven wordt vaak gekenmerkt door gebrokenheid en verdriet. De beloofde en gekomen Verlosser geeft dan troost en bemoediging.

Download dit document

Te licht of te zwaar - A. de Muynck

Meditatie over Lukas 7:18-35. Johannes’ boodschap is te zwaar: je moet je zonden belijden, dan kan je gedoopt worden. Maar Jezus’ boodschap lijkt te licht, hij laat zich in met tollenaren en zondaren.

Download dit document

Professionaliteit en spiritualiteit - A. de Muynck

Meditatie over professionaliteit (Daniël 6:4 en 11). Het is belangrijk om trouw je werk te doen en betrouwbaar te zijn. Een stille omgang met God hebben, help bij het dagelijks werk.

Download dit document

Opvoeders bekeren zich - A. de Muynck

Meditatie over de relatie tussen ouders en kinderen (Lukas 1:5-17). We verwachten veel van kinderen, maar het is aan de ouders om de eerste stap tot verzoening te zetten.

Download dit document

Het Paaslam - W. Lindhout

Johannes 19:1-16 gaat over het lijden van Jezus. God lijkt in deze tekst afwezig. Maar Gods leiding is zichtbaar in het bloed van het Lam.

Download dit document

Hem kennen en anderen van Hem onderrichten - L.N. Rottier

Meditatie over Joël 2:28-32. De Geest zal in rijke mate worden uitgegoten op allerlei soorten mensen. Door de werking van de Geest leer je God kennen en kun je anderen van Hem onderwijzen.

Download dit document

Gelijk een net - L.N. Rottier

Het Koninkrijk der hemelen is als een net geworpen in de zee en Jezus Christus is de grote Visser (Mattheüs 13:44-53). Hij zal de goede van de kwade vissen scheiden.

Download dit document

Ga tot de mier - L.N. Rottier

God wijst naar de mier (Spreuken 6:1-11). Kijk naar het gedrag en kom tot wijsheid: leer God en Zijn geboden kennen. Net als de mier kan God ook jou gebruiken om andere mensen Zijn wegen te leren.

Download dit document

Een stapel stenen - J. Noteboom

Om Gods almacht te gedenken wordt een monument (een symbool) gebouwd (Jozua 4:1-24). Symbolen willen iets van het onzichtbare zichtbaar maken.

Download dit document

Dicht bij Jezus - A. de Muynck

Jezus onderwijst de mensen: Hij luistert, Hij stelt vragen en Hij beantwoordt vragen (Lukas 2:39-52). Hoe kun je de situatie in de tempel vertalen naar de situatie op school?

Download dit document

De opvoeder als herder - L.N. Rottier

Kinderen zijn in hun ontwikkeling afhankelijk van hun opvoeders. In de tekst (Ezechiël 4) wordt het beeld van een herder gebruikt om de aard van deze relatie duidelijk te maken.

Download dit document

Ballingschap en burgerschap - A. de Muynck

Leerlingen van nu behoren in de toekomst tot een christelijke minderheid. Aan de hand van Jeremia 29:1-14 wordt gekeken hoe hier mee om te gaan.

Download dit document

Licht in de school - J. Noteboom

Meditatie over Mattheüs 5:13-16. Iedere christen die dicht bij de lichtbron (Jezus) leeft, verspreid licht. Dit licht wijst anderen in duisternis de weg en richt de aandacht op God Zelf.

Download dit document

Aurelius Augustinus - E. Mackay

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Aurelius Augustinus als pedagoog.

Download dit document

Met plezier lesgeven (Augustinus) - C.W. Schimmel

Dit artikel beschrijft Augustinus’ visie op de betekenis van de school en de leraar in de context van het Romeinse onderwijs.

Download dit document

Onderwijs geven: doe het met vreugde (Augustinus) - J. Proos

Dit artikel belicht een aantal algemene thema’s uit Augustinus’ leven die een relatie hebben met de onderwijspraktijk van nu. Zijn belangrijkste advies daarin is: geef vreugdevol les!

Download dit document

Idealen en praktijken (Augustinus e.a.) - P.M. Murre en A. de Muynck

In dit artikel worden de inzichten van diverse pedagogen (Plato, Augustinus, Herbart, Newman, Van Koetsveld en Bavinck) geordend aan de hand van zes aspecten.

Download dit document

Houd de groep erbij! - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op de leerkracht. Als de leraar zelf geïnspireerd is door de lesstof, dan komt de aandacht van de groep vanzelf.

Download dit document

Adaptief onderwijs - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus die de leraar Deogratias bemoedigt. Hij benoemd verschillende leerproblemen en geeft hiervoor een remedie. Een persoonlijk band met leerlingen is van groot belang.

Download dit document

Kennen van de doelgroep - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel waarin Augustinus’ didactische tips voor het geven van onderricht aan bod komen. Weet goed wat de hoofdpunten zijn en geef die door aan de leerlingen.

Download dit document

Christendom voor beginners - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op godsdienstonderwijs. Hoe kun je kennis op een passende manier overbrengen.

Download dit document

Weg die steen! - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op het zondigen van mensen en hoe ze daarvan terug kunnen komen. Augustinus zegt dat christenen medechristenen kunnen afhouden van het doen van zonde.

Download dit document

Delen als Tobit - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ oproep tot delen. Hij vraagt zijn gemeenteleden om goede werken te doen en gebruikt Tobit als voorbeeld (apocrief boek).

Download dit document

Een vrije dag voor God - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel waarin Augustinus aandacht besteed aan de manier waarop Jezus met de sabbat omging. Hij wil zijn gemeenteleden een goede visie op de rustdag meegeven.

Download dit document

Het nut van herhaling - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel waarin Augustinus’ positieve mening over het nut van herhaling aan de orde komt. Herhaling maakt sommige dingen weer nieuw.

Download dit document

Het Woord aan het woord - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op spreken als het belangrijkste communicatiemiddel tussen mensen. Het Woord van God vergelijkt hij met de zon, alleen dan nog krachtiger.

Download dit document

Over de basis van het geluk - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus waarin hij aangeeft dat we vaak op de verkeerde manier zoeken naar geluk. Werkelijk geluk en vrede is te vinden in het doen van het goede.

Download dit document

Hollen of stilstaan - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op arbeid. Hij wekt ons op om naar eer en geweten, en met liefde, onze plicht te doen. Werken is van voorbijgaande aard is, de toekomst brengt rust.

Download dit document

Wat is het beste deel? - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op timemanagement. Hij plaatst Marta (actie) en Maria (rust) niet tegenover elkaar, maar weet ze te verbinden. Beide taken zijn goed, maar Maria kiest het betere deel.

Download dit document

Ook doden kunnen weer leven - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ uitleg van de opwekkingen uit de doden. Augustinus zegt dat geestelijk dode zondaren ook tot leven gewekt kunnen worden.

Download dit document

De temmer getemd - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ antwoord op de vraag of een mens zichzelf kan temmen. Volgens Augustinus kan alleen God ons leren om onze tong in toom te houden.

Download dit document

Over het stichten van vrede - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ positieve aanpak van ruzie, namelijk door vrede stichten. Hiervoor moet er eerst vrede en rust in ons hart zijn.

Download dit document

Spreken over de Triniteit - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ bespreking van het onderwerp Triniteit en het feit dat wij geschapen zijn naar het beeld van God. Moeilijke onderwerpen hoeven niet geschuwd te worden.

Download dit document

Onderricht in kerk en stadion - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ uitleg over kerkverzuim. Hij brengt dit in verband met de spelen in het amfitheater.

Download dit document

Onze Vader, die in de hemelen zijt - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ uitleg van de tekst ‘die in de hemelen zijt’. Hij denkt hierbij niet aan een verblijfplaats van God in de hoogte, maar aan een plaats bij de heiligen hier op aarde.

Download dit document

Houd ook de andere wang voor - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op onenigheid. De oorzaak van de ruzie moet opgelost worden en dat kan alleen door een liefdevolle houding. Er moet naar vergeving gezocht worden.

Download dit document

Tegenstrijdigheden in de Schrift - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ conflict met de Manicheeërs. Zij beweren dat het Oude en het Nieuwe Testament strijdig met elkaar zijn. Augustinus is het daar niet mee eens.

Download dit document

Het sterven van Monnica - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ beschrijving van het overlijden van zijn moeder. Een tekst die van belang is voor het overdenken van een christelijk leven en sterven.

Download dit document

Geestelijke verrukking - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over een gesprek van Augustinus met zijn moeder. Het is een voorbeeld van geestelijke extase, een emotionele geloofservaring.

Download dit document

Volkomen bekering - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ bekeringsverhaal. Bekering heeft altijd tot gevolg dat je een leven leidt tot Gods eer.

Download dit document

Twee willen - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op onze wil. Volgens Augustinus is er niet één wil die goed of kwaad is, hij spreekt over twee willen in ons: geest en vlees

Download dit document

Verootmoediging - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ existentiële ervaringen. Deze ervaringen waren voor hem onderdeel van zijn geloofsdoorbraak.

Download dit document

De kracht van goede voorbeelden - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over goede voorbeelden. Augustinus nam een voorbeeld aan kluizenaars. Hij ontzegt zichzelf alles (ook privébezittingen), maar houdt contact met de wereld.

Download dit document

Het antwoord van de bisschop - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Monnica’s roep om hulp aan de bisschop om haar zoon terug te brengen bij het geloof. Augustinus is vervuld van de nieuwe ketterij, maar komt uiteindelijk tot bekering.

Download dit document

De droom van Monnica - Augustinus (redactie J. Proos)

Augustinus was negen jaar toehoorder bij de sekte van de Manicheeërs. Dit artikel gaat over Monnica's droom. Zij zag deze droom als een goddelijk teken dat het goed zou komen.

Download dit document

De schrift is te eenvoudig - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ teleurstelling dat de Heilige Schrift geen knap opgebouwd betoog is. Dankzij Ambrosius ziet hij dat je door een allegorische Schriftuitleg wel tot diepe inzichten komt.

Download dit document

De perendiefstal - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ beleving van zonde. De perendiefstal bewees hem dat hij zelf verdorven was en dat hij gered moest worden door Gods genade.

Download dit document

Moeilijke schooljaren - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ herinnering aan zijn zwarte schooljaren. Hij is ervan overtuigd dat alle onderwijs onvoldoende was omdat het niet tot Gods eer was.

Download dit document

Het leren spreken - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ gedachten over het proces van leren spreken. Het is God die de wijsheid in de geest geeft om dingen te leren.

Download dit document

Jeugdzonden - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie dat kinderen van nature verdorven zijn. Alleen door Gods genade en Christus’ verdienste is er behoud.

Download dit document

De oorsprong van het leven is bij God - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ belijdenis dat hij een schepsel van God is en dat de mens van God afkomstig is.

Download dit document

Gods zorg voor het prille leven - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ stelling dat God Zich vanaf het eerste begin intensief met de mens bezighoudt.

Download dit document

Smeken om ontferming - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ visie op ontferming. Alleen door bidden, smeken en boetvaardigheid kun je tot God komen.

Download dit document

God is vol majesteit - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus beschrijving van de macht en majesteit van God in de vorm van tegenstellingen.

Download dit document

God is overal - Augustinus (redactie J. Proos)

Tekst over Augustinus’ antwoord op de vraag ‘waar is God te vinden?’

Download dit document

God is in ons - Augustinus (redactie J. Proos)

Tekst over Augustinus’ visie op Gods aanwezigheid in deze wereld.

Download dit document

God Prijzen - Augustinus (redactie J. Proos)

Artikel over Augustinus’ zoektocht naar God. Hij begint zijn boek Confessiones met het prijzen van God.

Download dit document

Wees sterk - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn behartigenswaardige woorden schrijft over de twee kanten: machteloos en zwak in ons zelf, maar sterk in de Heere.

Download dit document

Vaders - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn het niet heeft over allerlei regels voor ouders, maar hij zegt iets van de persoon, het karakter, van de opvoeder.

Download dit document

Gehoorzamen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn aangeeft dat kinderen hun ouders eerbied, liefde en gehoorzaamheid horen te bewijzen.

Download dit document

Liegen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn ons oproept om de leugen af te leggen en in oprechte gemeenschap met elkaar te leven.

Download dit document

Rijk zijn - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn duidelijk maakt dat het voor een christen niet past om rijkdom te begeren.

Download dit document

De goede strijd - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over een tekst van Calvijn over het leven van een christen als strijder. Een christen dient in dit leven gerechtigheid, geloof en liefde na te streven.

Download dit document

Gierigheid - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie dat gierigheid een groot kwaad is.

Download dit document

Jong-zijn en leidinggeven - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn ingaat op Paulus’ oproep aan Timotheüs om op zijn levenswandel te letten, een slecht imago is funest voor een (jonge) dienaar van Christus.

Download dit document

Voorbede doen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op Paulus’ oproep om voor alle mensen voorbede te doen.

Download dit document

Geroepen door Christus - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op de roeping van Paulus als apostel.

Download dit document

Petrus en Judas - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie dat de Heere Jezus de bron voor de verlossing van de mens is. Zowel voor Petrus als voor Judas was herstel mogelijk.

Download dit document

Jezus roept Zijn discipelen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn duidelijk maakt dat een christelijke leerkracht de roeping heeft om zijn christen-zijn gestalte te geven binnen het onderwijs.

Download dit document

Kennis tot wijsheid - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn aangeeft hoe we in ons onderwijs kennis kunnen gebruiken om leerlingen op te voeden tot wijsheid.

Download dit document

Vertrouwen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn ons een spiegel voorhoud hoe ons diepste vertrouwen op God moet zijn. Zowel in voor- als tegenspoed mogen we Gods beschermende hand zien.

Download dit document

De Heer is mijn Herder - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn weergeeft hoe hij de leiding van de Herder mag ervaren. We mogen veilig en in vrede onder Zijn hoede rusten.

Download dit document

Het zaad zal Hem dienen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn het werk van de Heilige Geest ziet als een voortdurend werk, dat geslacht na geslacht wordt verkondigd. God zal Zijn naam steeds voortplanten.

Download dit document

Roddelen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn kwaadspreken als het belangrijkste kwaad tegen onze naasten ziet. God vraagt ons het goede gerucht te verspreiden.

Download dit document

Twee soorten mensen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel waarin Calvijn aangeeft dat er maar twee soorten mensen zijn: rechtvaardigen en goddelozen.

Download dit document

Bekering - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op bekering. Calvijn schrijft over een geestelijke ervaring die hem totaal veranderde. Hij voelt zich door God geroepen om op de voorgrond te treden.

Download dit document

God schiep de mens - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op de mens. De mens is uniek geschapen door God en gemaakt naar Zijn beeld.

Download dit document

Over het gebed - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns motivatie voor gebed. Het ware geloof kan niet zonder het aanroepen van God. God is de eigenaar en milde schenker van alle goed en Hij nodigt ons uit om van Hem te vragen.

Download dit document

Christelijke vrijheid - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op christelijke vrijheid. Hij ziet deze vrijheid als noodzakelijk stuk van de leer. Er is een juist begrip nodig om goed met deze vrijheid om te gaan.

Download dit document

Het toekomende leven - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op de ijdelheid van dit leven. We hoeven niets van dit leven te verwachten, maar moeten het toekomende leven overdenken.

Download dit document

Kruisdragen - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns oproep dat ieder zijn kruis moet opnemen. Het kruis staat symbool voor het lijden dat elke christen zal overkomen.

Download dit document

Zelfverloochening - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op het doel van ons leven. Wij zijn geen heer en meester van onszelf, maar behoren toe aan God.

Download dit document

Bekeren en boetvaardigheid - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns omschrijving van het begrip bekering. Hij legt de nadruk op de innerlijke vernieuwing van ons gemoed en op het feit dat vergeving niet mogelijk is zonder boetedoening.

Download dit document

Over het geloof - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns omschrijving van het begrip ‘geloof’ (Sola Fide). In het ware geloof gaat het om Christus als de weg, de waarheid en het leven. Niemand komt tot de Vader, dan door Hem.

Download dit document

De toepassing van het heil - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op het heil. De Heilige Geest is de band die ons met Christus verbindt.

Download dit document

Gods werk in ons hart - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op onze wil. Hij vergelijkt (net als Augustinus) onze wil met een paard, het maakt alles uit wie de berijder is: de satan of God is.

Download dit document

Over de wilsonvrijheid - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns uitleg van de vrije en de geknechte wil. Ondanks het feit dat we geen vrije wil hebben, moeten we toch streven naar het goede.

Download dit document

Over de val en de erfzonde - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie op de Bijbelse vorm van zelfkennis. De mens is verdorven en is afhankelijk van Gods genade (Sola Gratia).

Download dit document

Bewijzen voor het gezag van de Schrift - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie dat de Schrift alle menselijke wijsheid te boven gaat. Het ‘Sola Scriptura’ is één van de pijlers van de Reformatie.

Download dit document

Over het gezag van de Schrift - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns visie dat de Bijbel haar gezag aan God ontleent, niet aan de (Rooms-katholieke) kerk. Calvijn spreekt over de Schrift als ‘Gods eigen stem’.

Download dit document

De kennis van God uit de Schrift - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns aanwijzing hoe tot kennis van God te komen. Wie God werkelijk is, maakt Hij ons alleen door de Schrift duidelijk.

Download dit document

De kennis van God vanuit de natuur - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns’ visie op de wereld als Gods schepping. God openbaart zich zo duidelijk in de natuur dat ons elke verontschuldiging ontnomen wordt.

Download dit document

De ingeschapen kennis van God - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns’ visie op de natuurlijke Godskennis. Ieder mens heeft volgens Calvijn van nature een algemeen religieus besef.

Download dit document

Over het kennen van God - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns’ uitleg over het verschil tussen het erkennen van God en het geloven in God. Vroomheid is vereist voor het kennen van God.

Download dit document

Twee soorten kennis - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns leer over God. Zonder kennis van onszelf is er geen kennis van God.

Download dit document

Een apologie, inleiding op de institutie - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns apologie tot de Franse koning Frans I. Calvijn betoogt dat de vervolgingen van de aanhangers van de nieuwe leer ongegrond zijn.

Download dit document

De nieuwe leer is toch oud, inleiding op de institutie - Calvijn (redactie J. Proos)

Artikel over Calvijns apologie. Calvijn gaat in tegen de term nieuwe leer. Het gaat om Gods Woord en dat Woord is al eeuwen oud.

Download dit document

Herman Bavinck (1854-1921) - H. Vermeulen

Engelstalige canontekst over Herman Bavinck. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

Herman Bavinck (1854 -1921) - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Herman Bavinck.

Download dit document

Het bereiden van brood (Bavinck) - P.M. Murre

Dit artikel gaat in op Bavinck’s vraag: welke leerstof doet ertoe? Bavinck zoekt vanuit een historische en filosofische oriëntatie naar antwoorden. Met reflectievragen.

Download dit document

Jan Amos Comenius (1592-1670)

Engelstalige canontekst over Jan Amos Comenius. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

Johann Amos Comenius - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Johann Amos Comenius als pedagoog.

Download dit document

Het paradijs in de klas (Comenius) - J. de Olde

Dit artikel gaat over het onderwijsideaal van Johan Amos Comenius. Het paradijs in de klas terugbrengen. Kinderen moeten weer het beeld Gods gaan vertonen, hun onderlinge omgang met elkaar en met God moet weer net zo volkomen worden als in het paradijs.

Download dit document

Aan allen alles leren (Comenius) - H. Vermeulen

Dit artikel geeft inzicht in Comenius’ visie op onderwijs. Onderwijs moet er toe dienen dat allen, dankzij het onderwijs de juiste plaats innemen voor hun Schepper. Met reflectievragen.

Download dit document

Isaäc van Dijk (1847 - 1922) - E. Mackay

Dit venster uit de pedagogische canon voor christelijke leraren is gewijd aan de theoloog en pedagoog Isaäc van Dijk (1847 – 1922).

Download dit document

Isaäc van Dijk als pedagoog - E. Mackay

Deze tekst is gewijd aan de ethische theoloog en pedagoog Isaäc van Dijk, auteur van Vota academica.

Download dit document

Desiderius Erasmus (1466-1536) - A.L.H. Hage

Engelstalige canontekst over Desiderius Erasmus. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

De opvoeding van kinderen (Erasmus) - P. Goedegebure

Aanleg, opleiding en oefening. Een artikel over Erasmus’ opvattingen over opvoeding. Erasmus onderstreept het grote belang van onderwijs en eruditie. Met reflectievragen.

Download dit document

August Hermann Francke (1663–1727) - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan August Hermann Francke als pedagoog.

Download dit document

August Herman Francke - L.D. van Klinken

Deze tekst gaat over de pedagogische ideeën van August Hermann Francke.

Download dit document

Opvoeden tot eer van God (Francke) - P. Zevenbergen

Dit artikel geeft Francke’s piëtistische kijk op opvoeding. Onderwijzers moeten kinderen vermanen tot een godzalige en wijze levenswandel. Met reflectievragen.

Download dit document

Johannes Hermanus Gunning Wzn. - E. Mackay

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan de christelijke pedagoog Johannes Hermanus Gunning Wzn. en zijn pedagogische idealen.

Download dit document

Johann Friedrich Herbart - O.W. Dubois

Dit venster uit de pedagogische canon voor christelijke leraren is gewijd aan de pionier van de wetenschappelijke pedagogiek Herbart.

Download dit document

Non multa, sed multum (Herbart) - R. Toes

In dit artikel wordt ingegaan op het methodisch overbrengen van kennis. De pedagoog Herbart was een van de eerste pedagogen met aandacht voor het leerplan. Met reflectievragen.

Download dit document

Willem Gerrit van de Hulst (1897-1963) - E. MacKay

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan de pedagogiek van de onderwijzer en kinderboekenschrijver W.G. van de Hulst.

Download dit document

Een kwekeling-in-nood (V/d Hulst) - E. Mackay

Een artikel over schoolmeester/kinderboekenschrijver W.G. van de Hulst (1897-1963).

Download dit document

Jacobus Koelman (1631-1695) - H. Vermeulen

Een venster over de pedagogische opvattingen van Jacobus Koelman. In lijn met de ideeën van de Nadere Reformatie gaf hij aanwijzingen hoe ouders hun kinderen voor God konden opvoeden.

Download dit document

Kinderen voor God opvoeden (Koelman) - H. Vermeulen

Een artikel over Koelmans standpunt dat opvoeding een opdracht van God is. Koelman legt de nadruk op godsdienstige opvoeding. Met reflectievragen.

Download dit document

Predikant, pionier, pedagoog (V. Koetsveld) - J. de Jong-Slagman

Een artikel over het respecteren van het kind in zijn eigenheid. De predikant en pedagoog Van Koetsveld had oog voor zwakke kinderen. Met reflectievragen.

Download dit document

Van Koetsveld (1807-1893) - J. de Jong-Slagman

Engelstalige canontekst over Cornelis Elisa van Koetsveld. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

Philipp Abraham Kohnstamm (1875-1951) - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan PH.A. Kohnstamm als pedagoog.

Download dit document

Janus Korczak (1878-1942) - J. de Jong-Slagman

Engelstalige canontekst over Janusz Korczak. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

Philips van Marnix (1540-1598) - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Marnix van Sint-Aldegonde als pedagoog.

Download dit document

Philippus Melanchthon (1497-1560) - A.L.H. Hage

Engelstalige canontekst over Philippus Melanchthon. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

Wat is de belangrijkste taak van de school? (Newman) - C. Ferreira

Dit artikel geeft Newman’s visie op de relatie tussen geloof en vakinhoud. Newman spreekt over universele kennis en het vormen van de geest. Met reflectievragen.

Download dit document

Benedictus van Nursis (480-547 na Chr.) - E. Mackay

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Benedictus van Nursia en het onderwijsideaal zoals dat binnen de kloostertraditie vorm kreeg.

Download dit document

Hoofd, hart en handen (Pestalozzi) - G. Beunk

Een artikel over Pestalozzi. Hij pleit voor een kindgerichte benadering. Onderwijs moet zich richten op de hele persoon met hoofd, hart en handen. Met reflectievragen.

Download dit document

Plato (428/7-348/7 voor Chr.) - E. Mackay

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan de Griekse filosoof en pedagoog Plato.

Download dit document

Verlangen naar het licht (Plato) - E. Mackay

De pedagogiek van Plato als spiegel voor het heden. Plato ziet de ideale leraar als iemand die de leerling helpt de waarheid te ontdekken. Met reflectievragen.

Download dit document

Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) - O.W. Dubois

Dit venster uit de pedagogische canon voor christelijke leraren is gewijd aan de pedagogische ideeën van Rousseau, vooral ontleend aan zijn boek Émile.

Download dit document

De ‘natuur’ volgen? (Rousseau) - K. Schimmel

Dit artikel gaat in op de pedagogische kernvraag: Hoe doen we recht aan het eigene van een leerling? Rousseau hecht belang aansluiten bij de ontwikkeling van de leerling. Met reflectievragen.

Download dit document

Lev Semjonovitsj Vygotskij (1896-1934) - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Lev Vygotksij als onderwijskundige.

Download dit document

Martin Wagenschein (1896-1988)

Engelstalige canontekst over Martin Wagenschein. Deze tekst is onderdeel van een Engelstalige serie canonvensters over pedagogen: Bavinck, Comenius, Erasmus, Korczak, Melanchthon, Van Koetsveld en Wagenschein.

Download dit document

Jan Waterink (1890-1966) - L.D. van Klinken

Dit venster uit de Pedagogische Canon voor de christelijke leraar is gewijd aan Jan Waterink als pedagoog.

Download dit document

Gereformeerd volksopvoeder (Waterink) - P. Verhoeve

Dit artikel gaat over Waterink, een gereformeerde pedagoog die opvoeding ziet als bemiddeling tussen de geloofsleer en de praktijk van alledag. Met reflectievragen.

Download dit document

Christelijk onderwijs: voor de heen en de terugreis

Wat is de waarde van christelijk onderwijs?

Download dit document

Wat vind jij ervan? - A. de Pater

Een artikel over de leerkracht als duider van maatschappelijke situaties en ontwikkelingen.

Download dit document

Waarom geef ik straf? - L.D. van Klinken

Een artikel over de gewetensvormende waarde van straf.

Download dit document

Land van de duizend bronnen - H. Vermeulen

Een artikel over het bronmodel identiteit en de identiteitsscan.

Download dit document

Identiteit en verlegenheid bij vaksecties - D.H. Janse

Een artikel over de belemmeringen, verlegenheid die docenten ervaren om hun vakinhouden in christelijk perspectief te plaatsen.

Download dit document

Gezag dat je hebt en moet krijgen - A. de Muynck

Een artikel dat ingaat op het gebruiken van gezag in opvoeding en onderwijs.

Download dit document

De leraar een voorbeeld?! - H. van Dalen-Preuter

Een artikel dat ingaat op de voorbeeldfunctie van de leraar.

Download dit document

Christelijke onderwijspraktijken in verschillende landen - W. Reijnhoudt, M. Spruyt, A. de Muynck

Wereldwijd verschillen christelijke onderwijspraktijken veel van elkaar. Dit artikel geeft een overzicht van de verschillen.

Download dit document

Christelijk onderwijs in Israël - L. Bos, A. van der Pligt, L. Verdoold

Dit artikel geeft inzicht in het christelijk-Arabisch onderwijs in Israël.

Download dit document

De Bijbel in de klas - B. Romijn

Enkele links naar filmpjes over projecten in het basisonderwijs. Het is een bemoediging voor christelijke leraren om de Bijbelse werkelijkheid vrijmoedig te betrekken bij hun onderwijs.

Download dit document

Een Zambiaanse spiegel - M. Spruyt-de Kloe en W. Reijnoudt

Artikel over de situatie op een christelijke basisschool in Zambia, te gebruiken als spiegel voor context, identiteit en motivatie op eigen school.

Download dit document

Filmpje Filipijnen: Bible teaching

Deze film (9 min.) gaat over de praktijk van het Bijbelonderwijs in de Filipijnen. De Pastor van AMG licht toe wat het doel is van Bijbelonderwijs en welke thema’s belangrijk zijn.

Download dit document

Filmpje Filipijnen: Transformation

Deze film (11 min.) laat zien hoe teacher Chenny lesgeeft op een christelijke kostschool.Ze is zich ervan bewust dat God haar als instrument voor transformatie wil gebruiken.

Download dit document

Filmpje Filipijnen: Poverty

Het filmpje (9 min.) start met beelden van armoede in de thuissituatie van kinderen. Het doel van AMG wordt toegelicht, wat onderwijs en de Bijbel kan betekenen.

Download dit document

Filmpje Filipijnen: Pedagogy

Deze film (11 min.) geeft een inkijkje in het reilen en zeilen van de Visions of Hope Christian School. Het is de visie van de directeur om te werken aan formeel onderwijs én karakterontwikkeling.

Download dit document

Hoe beoordeel je een onderwijskundig concept - A. de Muynck en E. Roeleveld

Dit artikel geeft vijf oriëntatiepunten voor de relatie tussen levensbeschouwelijke uitgangspunten en onderwijsmethoden.

Download dit document

Middeleeuwen tot en met Reformatie - W. Otten

Artikel over de vraag hoe het protestants-christelijk onderwijs in het Nederland van de eenentwintigste eeuw kan terugkijken op de periode middeleeuwen tot en met Reformatie.

Download dit document

Normatieve pedagogiek - S. Miedema

Artikel over Kohnstamms visie op onderwijs. Zijn perspectief op leren heeft een personalistische benadering.

Download dit document

Klassieke Oudheid en vroege kerk - R.J.A. Doornenbal

Artikel waarin duidelijk wordt dat veel gedachtegoed uit de huidige onderwijsvernieuwingen reeds aan te treffen zijn bij de klassieken.

Download dit document

Oude Testament - W. Verboom

Dit artikel gaat in op de vraag hoe in het Oude Testament over leren wordt gesproken. Leren is de levensweg gaan als een leerweg overeenkomstig Gods geboden en beloften.

Download dit document

Een brongerichte benadering - A. de Muynck en B. Kalkman

Dit artikel geeft een beeld van de ontwikkeling rond het ‘nieuwe leren’. Het bevat richtingwijzers voor doordenking van de vraag waarin het eigene van christelijke onderwijs zichtbaar kan worden.

Download dit document

Nadere Reformatie - W.J. op ‘t Hof

In dit artikel gaat over de visie op onderwijs van de drie vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie, te weten Teellinck, Koelman en De Swaef.

Download dit document

Nieuwe Testament - T.M. Hofman

Artikel waarin duidelijk wordt dat het Nieuwe Testament een schat aan informatie aanreikt over leren, onderwijzen en opvoeden.

Download dit document

Jodendom - I.B.H. Abram

Artikel over de relatie tussen leraar en leerling, hun rol in onze samenleving en over leerprocessen.

Download dit document

Verlichting - J. Hoogland

Artikel over de tijd van de Verlichting. Een periode waarin aandacht voor leren een centrale plaats krijgt in cultuur en samenleving.

Download dit document

Identiteit in de vakken, een interview - D.H. Janse

Een interview gehouden aan de hand van de tool ‘vragenlijst – wat maakt christelijk onderwijs christelijk.’ Vanuit vier invalshoeken worden vragen gesteld aan een vak uit de exacte hoek.

Download dit document

Pedagogische briefwisseling - P.M. Murre, A. de Muynck en H. Vermeulen

In een negental brieven gaan Piet Murre, Bram de Munck en Henk Vermeulen in op de thema’s die spelen in het onderwijs anno nu.

Download dit document

New science that men lear - P.M. Murre en A. de Muynck

Dit artikel maakt duidelijk waarom aanstaande leraren klassieke denkers op het gebied van onderwijs en opvoeding moeten bestuderen.

Download dit document

Identiteit in de methode - A. de Muynck

Deze tekst beschrijft een onderzoek naar de vraag hoe belangrijk leraren vinden of een methode christelijk is of niet (Engelstalig).

Download dit document

School belangrijk voor de kerk - A. de Muynck

Om meerdere redenen is het bestaan van de christelijke school belangrijk voor de kerk. Er worden enkele praktische suggesties gegeven.

Download dit document

(Samen)werken aan christelijk leraarschap - H.L. Boele – de Bruin

In dit artikel wordt besproken welke activiteiten christelijke leraren belangrijk vinden voor hun ontwikkeling als christelijke leraar en welke activiteiten zij praktiseren.

Download dit document

Geopend dagpauwoog - E. Mackay

Een pleidooi voor aandachtig, innerlijk onderwijs aan de hand van twee gedichten van Ida Gerhardt.

Download dit document

Een leerplan, meer dan uittreksel van de wetenschap - D.H. Janse

Leerplannen geven aan dat we in het onderwijs de leerling kennis laten verwerven, maar niet door geheel eigen vragen en vrije onderzoeksactiviteiten.

Download dit document

Ontmoeten is gewoon doen - A. de Pater

Voor de ontwikkeling van kinderen in een multiculturele samenleving is het van belang dat ze leren omgaan met andersdenkenden.

Download dit document

Onderwijs is leven wekken - H. Vermeulen

Gedachten over onderwijs naar aanleiding van een Zuid-Afrikaanse sculptuur ‘Onderwijs is lewe wek’.

Download dit document

Meer door minder (Lectorale rede) - P.M. Murre

Lesgeven vanuit christelijk perspectief is een belangrijk, veelzijdig en ingewikkeld thema, zeker als we daarbij denken aan vakinhoud en didactiek. In dit boek benadert Piet Murre dit thema van verschillende kanten.

Download dit document

Eerst je nek uitsteken - L. van Hartingsveldt

Svib blijkt een ideaal middel om leerkrachten en studenten verder te helpen als ze tegen problemen aanlopen, maar ook als er helemaal niets aan de hand is. Gepubliceerd in DRS Magazine juni 2020.

Download dit document

Svib in teamverband - L. van Hartingsveldt, N.A. de Ronde, J. Bulterman

Dit artikel gaat over de svib-gemeenschap in teamverband. Svib is een krachtig middel om de teamcultuur professioneler te maken en het draagt bij aan inclusiever onderwijs. Gepubliceerd in TIB nr. 4 2020.

Download dit document

Het bevorderen van sociale inclusie – N.A. de Ronde

Advies voor het bevorderen van sociale inclusie van leerlingen met een beperking uitgebracht aan de Onderwijsraad.

Download dit document

A Christian faith perspective on inclusive education – N.A. de Ronde, T. Dekker and A. de Muynck

Article about evidence informed good practices of inclusive education.

Download dit document

Good practices van passend onderwijs

Vijf portretten van scholen die op eigen wijze vorm geven aan passend onderwijs. De beschrijvingen zijn bedoeld om leerkrachten en directies in het basisonderwijs te inspireren.

Download dit document

Nederlandse sites

  
I&K | I&K (Identiteit & Kwaliteit) is een netwerk van VO-scholen en drie christelijke HBO-instellingen dat zich inzet voor het ontwikkelen, samenbrengen en verspreiden van lesmateriaal vanuit christelijk perspectief in het voortgezet onderwijs.
https://www.ienknetwerk.nl/V2X/

Steunpunt Passend Onderwijs | Het Steunpunt Passend Onderwijs ondersteunt scholen, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden in het primair en voortgezet onderwijs bij de vormgeving van passend onderwijs. https://www.steunpuntpassendonderwijs-povo.nl/
 
PO-raad | De PO-Raad is de sectororganisatie voor het primair onderwijs (PO). De vereniging behartigt de gemeenschappelijke belangen van de schoolbesturen in het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs.
https://www.poraad.nl/
 
VO-raad | De VO-raad is een vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs. De raad behartigt de belangen van het voortgezet onderwijs bij overheid, politiek, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
https://www.vo-raad.nl/
 
Onderwijsraad | De Onderwijsraad geeft advies over onderwijsbeleid en -wetgeving aan de regering en de Eerste en Tweede Kamer.
https://www.onderwijsraad.nl/
 
DUO | De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) voert als baten-lastendienst in opdracht van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onderwijswetten en -regelingen uit.
https://duo.nl/particulier/
 
Platform Samen Opleiden & Professionaliseren | Binnen het Platform bundelen schoolbesturen, scholen en lerarenopleidingen hun krachten om samen een duurzame inrichting van opleiding én professionalisering voor leraren te realiseren.
https://www.platformsamenopleiden.nl/
 
Velon | Deze beroepsvereniging voor lerarenopleiders maakt zich sterk voor de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs en voor de eigen rol die lerarenopleiders hierin vervullen.
https://velon.nl/
 
 

Engelstalige sites

 
What if learning | WIL has been developed to support schools that aspire to offer a distinctively Christian teaching and learning experience.
http://www.whatiflearning.com/

NICER | NICER is a University Research Centre. Their aim is to develop world-leading research in areas of interaction between Christianity, other worldviews and education.
https://nicer.org.uk/site
 
David Smith |  Dr. David I. Smith is Professor of Education and Director of the Kuyers Institute for Christian Teaching and Learning at Calvin College in Grand Rapids, Michigan.
https://onchristianteaching.com/

Fastly faith & science teaching | Faith and science activities for your classroom—designed by teachers for teachers.
https://teachfastly.com/
 
Christian Schools’ Trust | The Christian Schools’ Trust is a registered charity and a group of independent Christian schools working together aiming towards putting faith and a relationship with God central to the process of education.
https://christianschoolstrust.co.uk/
 
Emmanuel Schools Foundation| ESF provides an education of character underpinned by our Christian ethos.
https://esf-web.org.uk/
 
The Jubilee Centre (University of Birmingham) | The Jubilee Centre is s a pioneering interdisciplinary research centre focussing on character, virtues and values in the interest of human flourishing. The Centre promotes a moral concept of character in order to explore the importance of virtue for public and professional life.
https://www.jubileecentre.ac.uk/
 
The European Agency for Special Needs and Inclusive Education | The Agency supports the ministries of education of over 30 member countries as they improve their inclusive education policy and practice. It also co-operates with transnational organisations and engages educators, experts, learners and families to ensure high-quality educational opportunities for all.
https://www.european-agency.org/