Met de komst van een vluchtelingkind op je school komt er behoorlijk wat op de leerkracht, ib'er en leidinggevende af. Aan de hand van een casus beschrijft een van onze orthopedagogen deze uitdaging.
De beste plek
Grote bruine ogen en een brede glimlach, dat is het eerste wat ik van Fassaha zie. Ik observeer hem op het schoolplein en zie hem oefenen met springtouwen. De directeur komt naast me staan. "Kijk, daar heb je hem". Hij vertelt enthousiast over Fassaha. Ook vertelt hij dat ouders naar school komen om problemen te delen of advies te vragen. Ik word geraakt door de warme betrokkenheid. De school heeft mij gevraagd om mee te denken wat qua onderwijs de beste plek is voor deze jongen.
Onderwijs op het TEC
Fassaha is acht jaar en zit nu in groep twee. Hij heeft verschrikkelijke dingen gezien. Ruim een jaar geleden is hij samen met één van zijn ouders en brusjes gevlucht naar Nederland. Daar heeft hij op verschillende plaatsen gewoond. Inmiddels is het gezin herenigd. Fassaha heeft eerst enkele weken onderwijs gevolgd op het TEC (Taal Expertise Centrum). Daar voelde hij zich onvoldoende veilig. Nu zit hij nog geen jaar op de huidige school, met ambulante begeleiding vanuit het samenwerkingsverband.
Sluit volgend jaar onderwijs in groep drie het beste bij hem aan?
Dat is nog maar de vraag. In verschillende gesprekken zetten we de gegevens van Fassaha op een rij. De school is meteen begonnen met Nederlands leren en veiligheid bieden. De onderwijsassistent oefent woordjes, zinnetjes en alles wat er komt kijken bij het leren van een taal. De leerkracht zorgt dat ze altijd in de buurt is voor Fassaha.
Het interpreteren van de gegevens van Fassaha is complex
Dat begint al bij de geboortedatum van Fassaha. Volgens de officiële papieren is hij, evenals zijn brusjes, op 1 januari jarig. Maar in werkelijkheid is hij geboren in de zomer. Daar moeten we rekening mee houden.
Verder heeft hij leerresultaten die vergelijkbaar zijn met een kleuter uit groep twee. Maar betekent dit dat hij een achterstand heeft, heeft hij het afgelopen jaar juist heel veel geleerd of is dat allebei waar?
Intelligentieonderzoek
Dan ligt er ook nog een intelligentieonderzoek. Dat is enkele maanden nadat Fassaha in Nederland was bij hem afgenomen. Daaruit blijkt dat hij functioneert op een laag niveau. Maar hoe betrouwbaar is deze uitkomst? Fassaha heeft eerder geen onderwijs gevolgd, (her)kende een situatie waarin hij een opdracht moest doen mogelijk niet en voelde zich waarschijnlijk niet op zijn gemak.
Onderwijsbehoeften
Ondanks de complexiteit lijkt het gesprek op andere consultatiegesprekken. We zoeken samen naar sterke kanten in de ontwikkeling van Fassaha, proberen zorgen te onderkennen en brengen zijn onderwijsbehoeften in kaart. We besluiten verder onderzoek te doen om het beeld nog scherper te krijgen. Eén onderwijsbehoefte is heel duidelijk: Fassaha moet zich bij de nieuwe leerkracht veilig voelen!
Cursus 'Onderwijs aan nieuwkomers'
Veel intern begeleider zijn bij binnenkomst van bovenstaande leerlingen het aanspreekpunt voor het bieden van de juiste zorg. Maar hoe doe je dat op een goede manier? Hoe zorg je bijvoorbeeld voor dat de juiste materialen ingezet worden om de leerling zo snel mogelijk enkele woordjes Nederlands bij te brengen? En wat doe je wel, of juist niet, als je signalen opmerkt van een mogelijk trauma? Dit en meer komt aan de orde in onze nieuwe cursus
Onderwijs aan nieuwkomers.
Wil je doorlezen over onderwijs aan getraumatiseerde kinderen? Lees dan: ‘Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen. Een praktisch handboek voor het basisonderwijs.’ van Leony Coppens, Marthe Schneijderberg en Carina van Kregten. Ook onze mediatheek
heeft dit boek in de collectie.
De naam Fassaha is gefingeerd.