Dyslexie in het voortgezet onderwijs: doelen en maatregelen 28 maart 2017

In iedere klas van 30 leerlingen zit hoogstwaarschijnlijk iemand die dyslexie heeft. Alle docenten hebben dus wel eens te maken met dyslexie. Hoe zorg je dat deze leerlingen optimaal kunnen meedraaien op hun eigen niveau?

Dit is een verouderd bericht. Kijk hier voor het laatste nieuws over dyslexie (in het voortgezet onderwijs).

Bij het omgaan met kinderen met dyslexie in het voortgezet onderwijs staan drie doelen centraal.

Doelen

  1. Leerlingen met dyslexie kunnen die opleiding volgen waartoe ze op basis van hun cognitieve capaciteiten in staat zijn.
  2. Ze kunnen omgaan met hun dyslexie.
  3. Ze vergroten hun functionele lees- en schrijfvaardigheid, zo nodig met hulpmiddelen.
Het is belangrijk dat docenten de problematiek van de leerlingen erkennen. Zeker als het gaat om leerlingen met een hoog intelligentieniveau, kan het verwarrend zijn als deze leerling moeite heeft om goed te lezen of te spellen. Toch is het heel belangrijk om te beseffen dat de leerling er niets aan kan doen en niet dom is.
Vervolgens is het belangrijk om als docenten onderling te bepalen welke regels er gelden, eventueel in overleg met de ouders en de leerling. Dit zorgt ervoor dat een leerling weet waar hij/zij aan toe is en dat de regels niet veranderen bij het wisselen van lokaal.

Compenserende en dispenserende maatregelen

Naast de afspraken die je met elkaar maakt kun je gebruik maken van compenserende en dispenserende maatregelen.

Compenserende maatregelen zijn bedoeld om de problemen te verminderen die leerlingen met dyslexie ondervinden en om de zelfredzaamheid te bevorderen. Vaak hebben leerlingen zelf wel een idee over wat hen zou helpen.
  • De meeste leerlingen met dyslexie hebben behoefte aan meer tijd voor het lezen  en maken van de opgaven, toetsen of repetities. Het gaat hierbij gemiddeld om 20% meer tijd.
  • Ook kan het helpen wanneer zij bij lees- en luistertoetsen alleen in een lokaal zitten, zonder afleiding. De docent kan ervoor kiezen om de toetsen in een groter lettertype te geven. Het is belangrijk dat spelling en zwakke formuleringen beoordeling niet beïnvloeden als ze géén onderdeel van de toets zijn.
  • Voor sommige leerlingen geldt dat het niet goed lukt om lopende zinnen te maken, maar dat zij wel via een mindmap of tekening kunnen laten zien wat ze weten.  
  • Als spelling of formulering wél onderdeel van de leerstof is, kan de beoordeling of becijfering van spelfouten worden aangepast. Het is belangrijk om met elkaar (bijvoorbeeld als vakgroep) hierin een lijn te trekken. Je kunt hierbij denken aan een maximale puntenaftrek voor spellen, een bepaalde spelfout maar één keer meetellen, fonetische spelling (schrijven zoals je het zegt) goedkeuren of alleen in delen van de toets de spelling meetellen.
  • Verder is het gebruik van ICT-hulpmiddelen (werken met een laptop of het gebruik van tekst-naar-spraaksoftware) een voorziening die docenten moeten toestaan in hun lessen.
Dispenserende maatregelen zijn maatregelen waarmee de school een vrijstelling geeft aan de leerling vrijstelling van bepaalde taken of opdrachten die zeer moeilijk haalbaar zijn, zoals voorleesbeurten, spellingtoetsen, het aantal boeken op de literatuurlijst of een ontheffing voor een vreemde taal.
Speciaal voor het voortgezet onderwijs heeft het Masterplan Dyslexie een protocol opgesteld waarin veel praktische tips en informatie staan voor docenten. Klik hier om naar het protocol te gaan.

Heb je naar aanleiding van dit bericht vragen of wil je meer weten? Neem dan contact op met Hanneke Bossenbroek.
 

Meer nieuws

    • Driestar educatief gaat webwinkel volledig vernieuwen

      We hebben goed nieuws! Driestar educatief gaat haar webwinkel volledig vernieuwen.

    • Mooie scores Keuzegids voor de master Leren en Innoveren

      Studenten geven in de Nationale Studenten Enquête aan tevreden te zijn over de masteropleiding Leren en innoveren bij Driestar hogeschool die samen met de hogescholen CHE en Viaa gegeven wordt. Op vier van de vijf onderdelen scoort de master bovengemiddeld, en op één onderdeel gemiddeld. Dat is te lezen in de Keuzegids masters 2024.

    • Janneke de Jong-Slagman benoemd als lector Geletterdheid bij Driestar educatief

      Binnen het onderzoekscentrum van Driestar educatief start per 1 augustus 2024 het lectoraat Geletterdheid. Dit nieuwe lectoraat heeft als doel een bijdrage te leveren aan een positieve, inhoudsgerichte leescultuur bij zowel leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs als bij studenten in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs. Dr. Janneke de Jong-Slagman is benoemd als lector en zal leidinggeven aan dit lectoraat.

    • Vijf jaar associate degree Pedagogisch Educatief Professional

      Hoera! De associate degree Pedagogisch Educatief Professional (ad-pep) bestaat vijf jaar. Studieleider Evert de Bruin: ‘De afgelopen vijf jaar laten zien dat de opleiding voorziet in een behoefte. Onderwijs en zorg raken steeds meer vervlochten en daarbinnen kan de ad-pepper een mooie rol vervullen.’

    • Save the date: lectorale rede en installatie dr. Bram Kunz

      Op Deo Volente 13 juni 2024 hoopt dr. Bram Kunz zijn lectorale rede uit te spreken in de Sint Janskerk te Gouda. Het College van Bestuur van Driestar educatief nodigt u van harte uit aanwezig te zijn bij de installatie van dr. Bram Kunz tot lector van het lectoraat "Vorming van christelijke onderwijsprofessionals in de 21ste eeuw".