Pesten komt in vele vormen en gedaanten voor. Soms meedogenloos en hard, soms sluw en subtiel. De impact is groot. Pesten doet pijn. Het raakt je diep en beschadigt je. Wat kun je er als leraar of begeleider eraan doen? Met deze tips kun je aan de slag met een veilig klimaat in jouw klas.
Diep vanbinnen ben ik bang,
want straks herhaalt het zich weer,
dan voel ik die pijn weer,
en dat wil ik nooit meer.
Zo eindigt het gedicht dat Fleur schreef voordat ze op 15-jarige leeftijd een einde maakte aan haar jonge leven. Ze kon niet meer omgaan met de gevolgen van pesten. Intens verdrietig en tragisch wanneer zo’n jong iemand geen andere uitweg meer ziet door het pesten en daardoor het leven verliest.
Het is zo bepalend hoe we met elkaar omgaan! In Mattheüs 7 staat geschreven dat je anderen moet behandelen zoals je zelf door hen behandeld wilt worden. Ieder mens is een schepsel van God en verdient daarom respect. God geeft ons het grote gebod: God liefhebben boven alles en de naaste als jezelf. Laat dat toch in alles ons uitgangspunt zijn, laten we dat overdragen op onze leerlingen!
Hoe jij als leraar of begeleider optrekt met leerlingen is van groot belang. Hoe is het groepsklimaat? Welke normen stel je met je groep? Is er voldoende structuur, voorspelbaarheid, stabiliteit en emotionele rust? Pesten is altijd een groepsgebeuren waar de hele klas bij is betrokken, zelfs al is er maar één pester en één slachtoffer. Een veilig klimaat zorgt voor minder pestgedrag in de klas. Ook ouders kunnen bijdragen aan een goede sfeer in de klas. Vraag ouders om regelmatig met hun kinderen te praten over de vraag of zij zich prettig voelen op school en of dit ook geldt voor de andere kinderen in de klas. Als er signalen zijn, laat ouders dit melden om pestgedrag vroegtijdig te stoppen en zo mogelijk te voorkomen.
Hoe creëer je nou zo’n veilig klimaat en welke maatregelen tegen pesten kun je treffen?
- Laat het uitgangspunt zijn: wederzijds respect!
- Zorg voor orde, rust, structuur en gezag in de groep
- Laat er goed toezicht zijn tijdens pauzes, in de klas en na schooltijd
- Houd het sociaal-emotioneel functioneren van alle leerlingen goed in de gaten
- Zorg voor een helder beleid op school om pesten te signaleren en te voorkomen en geef ook voorlichting aan ouders en leerlingen. Denk aan het organiseren van een ouderavond over het sociaal-emotioneel functioneren van de leerlingen en laat het thema pesten ook in nieuwsbrieven terugkomen
- Betrek ouders in het signaleren en stoppen van pesten en het zorgen voor een goede sfeer in de klas. Koppel dit ook aan het brengen van een huisbezoek
- Praat aan het begin van het jaar met leerlingen over hun verwachtingen, maak afspraken en bedenk activiteiten of spelvormen die een positief groepsklimaat bevorderen.
- Praat aan het begin van het schooljaar ook specifiek over pesten
- Bevorder het onderling samenwerken en samen spelen in de groep, stel zelf groepen samen
- Hanteer leerzame en niet vernederende straffen tegen pesten
- Probeer ten minste één keer per maand een kringgesprek te houden
- Voer individuele gesprekken met alle leerlingen over of ze het naar hun zin hebben en of alle klasgenoten het volgens hen ook naar hun zin hebben
- Meet het welbevinden van leerlingen en hun plek in de groep gedurende het schooljaar (door middel van een vragenlijst, sociogram of leerlingvolgsysteem)
- Informeer alle betrokkenen als het niet goed gaat met een leerling
- Als er (vermoede) problemen zijn met sociaal-emotioneel functioneren, probeer dan de oorzaak te achterhalen en zoek contact met de ouders
- Als er sprake is van een (dreigende) onveilige sfeer in de klas, benader dan alle ouders van de klas en werk samen om een antipestprogramma in werken te zetten
- Als een leerling naar het voortgezet onderwijs gaat, is het van belang dat wordt doorgegeven of de leerling op de basisschool gepest werd
Mocht je meer willen weten over hoe je een einde kunt maken aan pesten op school, neem dan gerust contact op! Ik wens je veel zegen en wijsheid toe in het samen optrekken met jouw leerlingen. Laten we samen blijven strijden tegen pesten!
Bron:
‘Als je wordt buitengesloten. Hoe ouders en leraren een einde kunnen maken aan pesten op school’ – Zeger Wijnands