Hoe bereik je íedere leerling?! 2 mei 2019 Door A. (Alice) Methorst

De meerwaarde van de combinatie van Process Communication Model (PCM) en Zien! als je het sociaal-emotioneel en cognitief functioneren wilt versterken.



Tja… daar zat ik dan. Het moment dat een enthousiaste en bevlogen leerkracht mij de vraag stelde: ‘Kun jij me de gouden tip geven voor de communicatie met deze leerling? Ik bereik hem echt op geen enkele manier en heb al zoveel geprobeerd. Zijn betrokkenheid laat veel te wensen over. Het contact met hem kost me heel veel energie en het lijkt erop dat ik geen stap vooruit kom. Help!’ 

Zomaar een korte anekdote vanuit één van mijn groepsbesprekingen naar aanleiding van de vragenlijsten van Zien!. De vraag die leidend is in deze besprekingen: ‘Wat heeft deze groep/leerling van jou als leerkracht nodig om te komen tot leren en ontwikkelen?’ kwam ook hier op tafel. Tegelijkertijd stel ik mezelf als onderwijsadviseur altijd de vraag: ‘Wat heeft deze leerkracht van mij nodig om met positieve energie zijn/haar weg met deze groep te vervolgen?’ De weg met de groep had de leerkracht wel gevonden. Maar de weg met die ene leerling liep voor haar gevoel meer dan eens dood. Met als gevolg frustratie van leerkracht én leerling. Ik gunde deze leerkracht op dat moment een concreet antwoord op al haar vragen. Deze leerkracht die keer op keer in de spiegel keek en zichzelf de vraag stelde wat zíj kon doen om deze leerling te bereiken. Een antwoord op de vraag hoe ze samen met deze leerling effectief zou kunnen samenwerken aan sociaal-emotionele doelen. Waardoor samenspelen en samenwerken geen frustratie, maar vreugde gaat geven. 

Zoektocht naar passend pedagogisch antwoorden 

Dat antwoord bleek zo eenvoudig niet. En nee… dat is me niet vreemd. Ik ervaar deze gesprekken meer dan eens als een gezamenlijke zoektocht naar passende pedagogische antwoorden. Kant en klare oplossingen vind ik niet zo vaak in het onderwijs. Juist dat maakt het werken met kinderen in alle diversiteit en contexten zo boeiend. Tegelijkertijd werken we samen met kostbare schatten. Leerlingen, aan onze zorg toevertrouwd, daar zijn we zuinig op. Ze zijn onze zoektocht naar passende pedagogische antwoorden meer dan waard.  

Ik ben dan blij met puzzelstukjes die tijdens een gesprek soms zomaar op zijn plek vallen. Doordat we kijken naar ontwikkelingsleeftijd en sociaal-emotionele doelen. Of het gedrag van de leerling in relatie tot de context van de groep. Of de ontdekking dat er al heel veel geleerd is in de afgelopen jaren en dat deze weg met nieuwe moed vervolgd mag worden. Tijdens dit gesprek vielen er ook puzzelstukjes op zijn plek, maar toch…  

Communicatie afgestemd op behoeften 

Een nog ontbrekend puzzelstukje kreeg ik een paar maanden later aangereikt. Ik volgde de basiscursus het Process Communication Model (PCM). Bij de vraag: ‘Hoe motiveer jij jouw leerling?’ zat ik rechtop. Nadenkend over de zes verschillende persoonlijkheidstypen met hun eigen omgevingsvoorkeuren en psychologische behoeften kwam het gesprek met deze leerkracht terug in mijn herinnering. Wat zou ik graag samen met haar opnieuw naar het gedrag van deze leerling kijken. Haar opmerking: ‘Ik heb al zó vaak een individueel gesprekje met hem gevoerd, maar ook dat lijkt niets te helpen!’ vroeg om het ontbrekende puzzelstukje communicatie. Wanneer ik mijn communicatie afstem op de behoeften van deze leerling krijg ik een antwoord op de vraag HOE ik de leerling kan bereiken. Door de inzet van PCM leerde ik dat wanneer ik wil dat de leerling hoort WAT ik zeg, het heel belangrijk is om af te stemmen HOE ik het zeg! Was dat het ontbrekende puzzelstukje? Ja, ik geloof het!  

Zien! en PCM – Wat en hoe?

Op deze manier is de verbinding tussen Zien! en PCM voor mij direct gelegd. Met behulp van Zien! richten we ons met name op dat WAT we kinderen willen leren. PCM biedt ons nog meer concrete handreikingen HOE, op welke manier, we alle kinderen in onze groep kunnen bereiken, zodat ze gemotiveerd raken om te komen tot leren. De diversiteit in persoonlijkheden en verschillende uitingen in gedrag vragen om passend pedagogische antwoorden.  Rebel, harmoniser, gestructureerd denker, promotor, doorzetter of dromer? We gunnen ze allemaal een hoog welbevinden en hoge betrokkenheid. En ja… dat is meer dan eens een grote puzzel. Wil je alle leerlingen bereiken en ben je benieuwd naar de scholing PCM en Zien!? 

Neem contact op met Alice Methorst of kijk op deze pagina