Gelukkiger zonder smartphone? 17 april 2018

Een van de waarden die in ons Media Attitude Model (MAM) centraal staat is ‘matigheid’. Hoe matig kunnen we zij n als het gaat om onze smartphone? Filosoof Hans Schnitzler zocht het met zijn studenten uit en schreef ‘Kleine filosofie van de digitale onthouding’. Onderwijsadviseur Albert-Jan den Butter blogt erover.

Schnitzler ging een experiment aan met honderd van zijn studenten aan De Bildung Academie in Amsterdam. Veel studenten gaven aan dat ze liever wat minder met hun smartphone bezig wilden zijn. Het experiment staat in zijn boekje ‘Kleine filosofie van de digitale onthouding’.

Wat de studenten zo verwonderde, was dat de ‘echte wereld’ er zonder telefoon zo heel anders uit ziet. Je ziet echte kleuren, je hoort echte geluiden en je spreekt echte mensen waren veelgehoorde reacties. Een bijkomend voordeel was dat de studie bij veel studenten veel makkelijker ging. Spontaan kwamen de studenten er dus achter dat de waarden die bij de metafoor van de ‘leerling’ horen veel aan zeggingskracht wonnen. Hun gebondenheid aan de telefoon nam ook af.

Ook veel scholen worstelen met deze materie. Scholen maken beleid op het gebruik van de mobiele telefoon en verschillende scholen maken verschillende keuzes. De ene school laat het telefoongebruik helemaal vrij en staat zelfs toe dat het wifi-netwerk hiervoor gebruikt wordt, terwijl de andere school het telefoongebruik compleet verbiedt. Veel scholen laveren tussen deze twee vormen.

Telefoongebruik verboden

Nieuwsuur, van de NOS, ging onder andere met een cameraploeg langs op de Gomarus scholengemeenschap te Gorinchem. Op deze school is het gebruik van de mobiele telefoon voor leerlingen volledig verboden. Niet zo vreemd als je de special bekijkt die de dag erna op de site van de NOS verscheen.
Is compleet verbieden dan een optie? Persoonlijk denk ik van niet. Reguleren is belangrijker, want die smartphone neemt nu eenmaal een grote plaats in ons leven in. Denk aan de apps van de bank, van het OV, van je agenda, het nieuws, je pensioenfonds en je ziektekostenverzekeraar. Allemaal apps die we niet meer willen of kunnen missen. Ik hoor ook van leerlingen die hun Bijbel-app of de ‘Dagelijks Woord-app’ elke dag gebruiken.
De studenten wilden na het experiment hun smartphone graag weer terug. Toch dachten ze dat ze een aantal apps gingen verwijderen en ze willen sowieso hun gebruik gaan reguleren. Als dat het gevolg is en matigheid, concentratie en gemeenschapszin erdoor toenemen hebben we veel gewonnen.

Meer weten over mediagebruik in de klas? Kom naar het symposium Mediawijsheid in het onderwijs op 25 april!

Leestip: Hans Schnitzler: ‘Kleine filosofie van de digitale onthouding’. De Bezige Bij, 2017.