2. Workshop: Vragen met groene stem
Een vraag is een uitnodiging: een uitnodiging tot nadenken, uitleggen, aanscherpen, verdiepen, informatie verschaffen, onderzoeken, verbinden;
- Een goede vraag is helder geformuleerd en wordt geboren uit een open, nieuwsgierige houding;
- Een goede vraag blijft bij (het verhaal van) de ander;
- Een goede vraag zet het denken in beweging;
- Een goede vraag leidt tot verheldering, nieuw inzichten of een nieuw perspectief voor de beantwoorder van de vraag;
…en voor de vragensteller.
Deze mooie beschrijving van een vraag las ik in “Socrates op sneakers” filosofische gids voor het stellen van goede vragen, van de hand van praktisch filosofe Elke Wiss.
Een vraag is het gereedschap van de assessor; doel van de workshop is dat je dit gereedschap aanscherpt, oppoetst zodat je er ‘de tuin van Rumi’ ( Perzisch soefidichter en mysticus) mee kunt bewerken:
‘Voorbij het idee over wat goed is en wat fout is, is een prachtige tuin. En daar zal ik je ontmoeten.’
Een prachtige metafoor voor het assessment die tot mijn verbeelding spreekt: jou ook (?), dan nodig ik je van harte uit voor deze workshop.
De workshop wordt verzorgd door Regula Rexwinkel. Zij is als lerarenopleider werkzaam voor Instituut Archimedes (HU) daarnaast ervaren assessor en geeft vanuit die expertise assessorentraining aan collega’s en veldassessoren.
3. Workshop Valideren van (vak)kennis in het geschiktheidsonderzoek
In het geschiktheidsonderzoek voor zijinstromers wordt vastgesteld in welke mate een kandidaat al voldoet aan de bekwaamheidseisen voor de leraar. Daarbij gaat het niet alleen om ‘adequaat kunnen handelen in de praktijk’, maar ook om dat bewust te doen vanuit een voldoende rijk repertoire aan kennis en vaardigheden (bewuste bekwaamheid).
In deze workshop wisselen we uit hoe je tijdens het geschiktheidsonderzoek in kaart kunt brengen over welke kennis (pedagogisch-didactische kennis én kennis van het schoolvak) een kandidaat al beschikt en hoe je daarover het best kunt rapporteren. Daarbij komen we ongetwijfeld allerlei vragen en dillema’s tegen, bv.:
- Welke terugkoppeling over hun kennisniveau is gewenst voor de kandidaten zelf?
- Welke informatie hebben intakecoördinatoren (of andere functionarissen) nodig om op basis van de rapportage een passend scholingsplan voor de kandidaat vast te kunnen stellen?
- Welke informatie hebben examencommissies nodig om de borging van het eindniveau te kunnen controleren?
- Het spanningsveld tussen holistisch en analytisch beoordelen.
Deze workshop is bedoeld voor assessoren die ervaring hebben met het afnemen van het geschiktheidsonderzoek en wordt geleid door Hannah Wielenga. Hannah is lerarenopleider, assessmentontwikkelaar en assessorentrainer aan de tweedegraads lerarenopleiding van de Hogeschool Utrecht.
4. Workshop ‘De verborgen schat van studentenstad’. Over leerwegonafhankelijke beoordeling en het ontsluiten van waardevolle leerervaringen.
Bij de lerarenopleidingen studeren veel studenten die al over een waardevolle schat aan leerervaringen beschikken. Het onderwijsmodel aarzelt echter om deze ervaringen te ontsluiten en te koppelen aan passende opleidingstrajecten. De gevolgen zijn een hoge drop-out, niet-ondernemend studeren en zelfs lang studeren.
Wat kan de assessor op dit vlak doen om iemands ogenschijnlijk ongelijksoortige en minder herkenbare leraarsbekwaamheden te verbinden met onze formele standaard van de leraar? En kunnen assessoren een meer holistisch perspectief bieden om ‘de verborgen schat van studentstad’ te ontsluiten?
In deze workshop gaan we aan de slag met het meer holistisch kunnen waarderen van persoonlijke leerervaringen om als assessor een waardevollere verbinding te maken tussen iemands persoonlijke standaard en de lerarenstandaard.
De workshop wordt verzorgd door Anja van Vliet en Ruud Duvekot. Anja is onderwijsmanager bij de lerarenopleiding technisch beroepsonderwijs, wiskunde, kopopleiding, zijinstroom en assessmentcentrum bij de Hogeschool Rotterdam. Ruud is hoofddocent ‘valideren en assessment’ bij Instituut Archimedes, Hogeschool Utrecht.
5. Van toetscultuur naar feedback cultuur met leeruitkomsten en portfolio
Bij de pabo van de Hogeschool Utrecht zijn twee cursussen ontworpen op basis van de principes van programmatisch toetsen. In de voltijd jaar 1 van de propedeuse is dit experiment in het studiejaar 2022-2023 gestart. Met het experiment wil de opleiding onderzoeken of de principes van dit onderwijsconcept passend zijn bij de pabo.
In de twee nieuw ontworpen cursussen wordt gewerkt met negen leeruitkomsten als ruggengraat. Er zijn lange leerlijnen gecreëerd door het onderwijs te roosteren over een half jaar. Er is ruimte gekomen om ontwikkelingsgerichte feedback toe te passen en het leerproces van de student centraal te stellen. Er wordt gewerkt met een digitaal portfolio in Scorion waarin de focus ligt op de feedback die is gegeven op datapunten. Er is leerteambegeleiding ingericht om studenten optimaal te begeleiden in kleinere groepen dan een klas. Studenten worden getraind in hun feedbackgeletterdheid. Met een portfolio assessment worden beide cursussen afgesloten.
Studenten nemen bewijsmateriaal op in een portfolio systeem en verschillende feedbackgevers geven daar feedback op. Na het geven van feedback wordt zo’n bewijsstuk een datapunt. Een datapunt is niet meer dan 1 brokje informatie die iets zegt over het functioneren van de student. De examinator beoordeelt in het portfolio niet het bewijsmateriaal zelf, maar integreert de feedback die is gegeven door experts (vakdocenten en praktijkopleider) en combineert dit met de feedback van de student zelf en zijn medestudenten.
Tijdens de workshop zullen we onze ervaring met dit experiment delen met de deelnemers aan de workshop. Hoe beoordelen onze examinatoren het programmatische portfolio? Vervolgens willen we de deelnemers zelf een beoordeling laten uitvoeren enkel op basis van feedback van anderen. Lukt het zonder inhoudelijk expert te zijn tot een holistisch oordeel te komen van de leeruitkomsten die centraal staan.
Deze workshop wordt gegeven door Bas Agricola, hogeschoolhoofddocent Toetsing en hybride onderwijs, HUpabo en Master Educational Needs, Hogeschool Utrecht.
Paul Maasen, Opleidingsmanager Voltijd (Regulier en ALPO), HUpabo, Hogeschool Utrecht
Bas Agricola verbindt als hogeschoolhoofddocent zijn onderzoek aan curriculum verbeteringen bij de opleidingen van de HUpabo en de Master Educational Needs. Als onderzoeker werkt hij in het lectoraat Beroepsonderwijs en richt zich op curriculumvraagstukken rondom toetsing en feedback, rondom flexibilisering en leeruitkomsten. Hij promoveerde aan de Universiteit Utrecht op student-docent interacties tijdens feedback conversaties in het hbo (2019).
Paul Maasen verzorgt al jaren assessorentrainingen en professionaliseringstrajecten voor assessoren bij het Bureau Assessment en Validering van de Hogeschool Utrecht.
7. Workshop: Het beoordelen van deelaspecten of juist de som der delen?
Analytisch versus holistisch beoordelen bij assessments
Pedagogisch Didactisch Getuigschrift (PDG)
Of een PDG docent voldoet aan de bekwaamheidseisen kan op verschillende manieren beoordeeld worden. Als assessor kun je te maken krijgen met een analytische wijze van beoordelen of juist een meer holistische aanpak. Kun je complexe leeropbrengsten op een analytische wijze beoordelen? Is een analytische beoordeling wel zo volledig als deze lijkt? En hoe zorg je bij een juist holistische aanpak voor transparantie en borging van de feedbackfunctie?
In deze workshop gaan we aan de hand van -eigen- voorbeelden en casuïstiek in op de uitdagingen bij verschillende typen beoordelingsinstrumenten.
Deze workshop wordt gegeven door Bernadette van der Steen (opleider Pedagogisch Didactisch Getuigschrift, expert assessor aan de Hogeschool van Amsterdam)
Jacqueline Brobbel (assessorentrainer, expert assessor en coördinator assessments Pedagogisch Didactisch Getuigschrift aan de Hogeschool van Amsterdam).
8. Workshop: De assessor beoordeelt: waar sta ik zelf eigenlijk als assessor?
Eigen inschatting assessorkwaliteiten op basis van Kwaliteitsrubriek Criteriumgericht Beoordelen
Er wordt een complex en intensief niveau van beoordelen gevraagd van assessoren tijdens ZiB- en opleidingsassessments. De assessor dient zowel analytisch als holistisch te beoordelen om vervolgens de gegeven beoordeling te verantwoorden. De kwaliteitsrubriek helpt de assessor om zicht te krijgen op de gevraagde beoordelaarskwaliteiten.
Tijdens deze workshop werken we ontwikkelingsgericht met de kwaliteitsrubriek. Eerst schat je individueel in waar je staat op verschillende beoordelaarskwaliteiten uit het assessorenprofiel. Vanuit collegiale consultatie wordt je eigen inschatting aangescherpt en geef je collegiale feedback aan mede-assessoren.
Aan het eind van de workshop heb je goed zicht waar je zelf staat als assessor en heb je input gekregen voor volgende professionaliseringsstappen op het gebied van beoordelen.
Deze workshop wordt gegeven door Inge Oudkerk Pool (assessorentrainer, gecertificeerd expert assessor, coördinator ZiB traject aan de Hogeschool van Amsterdam en voorzitter Landelijk Expertise Netwerk Assessment 2
de graads Lerarenopleidingen.
11. Workshop Waarderend onderzoek met de STERKscan
De kandidaat leren kennen als professional is een belangrijk onderdeel van een assessment. Bureau STERK ontwikkelde met de STERKscan een instrument waarmee de professionele identiteit vanuit een holistisch perspectief vastgelegd wordt, in woord en beeld. De STERKscan is een digitaal instrument en heeft als eindproduct een poster, die de assessor op eenvoudige wijze de mogelijkheid geeft om tot waarderend onderzoek te komen naar de professionele identiteit, persoons- en professionele kenmerken. Een gesprek met de STERKscan als instrument maakt emoties en energie los. Het maakt helder wat de ander drijft.
De STERKscan wordt door Bureau STERK ingezet bij verschillende assessments en bij assessorentrainingen.
Wat gaan we doen in deze workshop?
Al doende gaan we de STERKscan leren kennen en waarderende gesprekstechnieken oefenen.
Het doel hierbij is:
- Het potentieel van de ander centraal stellen;
- De ander faciliteren om verdiepend te reflecteren;
- Vanuit een ontwikkelingsgericht perspectief beoordelen.
Dit doen we door:
- Het verhaal van de ander te leren kennen. Bijvoorbeeld: wat drijft en inspireert je? Wie ben je in je werk en wat maakt dat je de dingen doet zoals je ze doet?
- Het verhaal van de ander zo concreet en levendig mogelijk naar boven te halen door een nieuwsgierige grondhouding;
- Positief geformuleerde vragen te stellen.
“Samen sterker door gezien, gehoord, erkend en gewaardeerd te worden”
Deze workshop wordt gegeven door Anjo Mooren, seniortrainer bij Bureau STERK.
Bureau STERK verzorgt onder andere assessorentrainingen en neemt assessments af op verschillende hogescholen.
12. Workshop: Het oog van de meester, Comparative grading en WACKER
Complexe studentproducten zijn niet goed of fout. Het ene portfolio kunnen we wel beter vinden dan het andere. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er ruimte is voor het oog van de meester en dit toch betrouwbaar rapporteren? In deze workshop neem ik je graag mee in het samenspel tussen hart en hoofd.
De workshop wordt verzorgd door Jannie Hoogendoorn. Zij is verbonden aan de Hogeschool Rotterdam, Instituut voor Lerarenopleidingen. Als expertassessor en assessorentrainer is zij werkzaam als coördinator bij het Assessmentcentrum. Als Assessmentbegeleider begeleidt zij studenten in de EVC-procedure voor langstudeerders.
14. Workshop: Hoe vertaal je de bekwaamheidseisen naar een handzame set indicatoren voor het assessment?
In ons geschiktheidsassessment Zij-instroom in Beroep hebben we een prettige tool ontwikkeld voor de assessoren, waarbij de gedragsindicatoren, horende bij de bekwaamheidseisen in fases (oplopende complexiteit), zijn beschreven. Deze tool helpt bij het beoordelen van het geschiktheidsniveau, het vaststellen waar de kandidaat staat in zijn/haar ontwikkeling en wat deze nog te doen heeft.
Wat gaan we doen in deze workshop?
In deze workshop nemen we de deelnemers graag mee in de totstandkoming en opbouw van deze tool en staan we stil bij het holistisch beoordelen en de ondersteunende rol hierbij van de gedragsindicatoren uitgesplitst in fases van de opleiding.
We zijn ook erg benieuwd met welke instrumenten andere opleidingen werken. We nemen in deze workshop dan ook de tijd om het een en ander met elkaar uit te wisselen.
Deze workshop wordt gegeven door Suzanne de Lange gecertificeerd expert-assessor van het assessmentbureau en Programmaleider Pabo en Hans Rader Beleidsadviseur Onderwijsontwikkeling o.a. zij-instroom en assessments en assessor van Hogeschool Inholland.
15. Workshop: Onderwijs gaat over leren. Toch…?
Motivatie is wellicht een van de meest onderzochte onderwerpen in het onderwijs. Logisch want een gemotiveerde leerling werkt harder en leert beter. Het lijkt de sleutel tot beter resultaat. Maar hoe zit dat eigenlijk, leren en motivatie? Hoe zijn die gekoppeld? Daar gaan we in deze workshop naar op zoek. We vertrekken vanuit jullie eigen beelden rondom de belangrijkste principes van leren. Die vergelijken we met wat de meest recente wetenschap ons vertelt over leren en de relatie met motivatie.
Erik Meij is 20 jaar lerarenopleider scheikunde aan de tweedegraads lerarenopleiding van de hogeschool Windesheim in Zwolle. Zijn interesse richt zich vooral op hoe leren werkt en hoe de kennis daarover een rol speelt in de opleiding tot leraar en daarna in de dagelijkse onderwijspraktijk. Hij doet promotieonderzoek naar de onbewuste overtuigingen die docenten hebben over leren.
16. Zij-instromers ondersteunen bij gedrag- en klassenmanagementvraagstukken: een pilot
Tijdens de workshop doen we verslag van een pilot waarin we onderzoeken hoe lerarenopleiders zij-instromers in de opleiding kunnen ondersteunen op het gebied van gedrag- en klassenmanagementvraagstukken teneinde uitval te voorkomen. Doel van de pilot is om bijeenkomsten voor zij-instromers te ontwerpen, uit te proberen en evalueren. In de pilot worden elementen uit Lesson Study ingezet, zoals samenwerkend leren, peer- en expert support, in-de-klas-leren en gerichte oefening. In het onderzoek verkennen we in hoeverre deze manier van werken bijdraagt enerzijds aan de ondersteuning van zij-instromers en anderzijds. Onderzoeksdata bestaan uit interviews en groepsgesprekken met betrokkenen.
De workshop wordt verzorgd door dr. Monique Nelen.
Zij is als senior onderzoeker verbonden aan het lectoraat Betekenisvolle en inclusieve leeromgevingen van het Domein Bewegen en Educatie van Hogeschool Windesheim. Daarnaast is zij als consultant en opleider verbonden aan het Windesheim Expertise Centrum PBS (Positive Behavior Support).