De onderwijsafdeling van de Europese Commissie wilde een voorbeeld hebben van een innovatieve school in een achterstandsregio. Zo kwam ik als onderzoeker terecht op een openbare school in Lelystad.
Na schooltijd zat ik in een lege klas aan een ronde tafel met een groepje leerlingen van 8 tot 10 jaar oud. “Wat zouden jullie graag willen leren?” vroeg ik. Vlotjes antwoordden ze:
“
Ik wil graag meer met rekenen oefenen omdat ik dat lastig vind, want rekencito vind ik moeilijk.”
“Ik zie op sommige gebouwen Romeinse cijfers. Die wil ik oplossen en begrijpen.”
“Ik wil graag verder leren met topo, want topo vind ik heel leuk. Dan kun je leren waar alle steden zijn en de weg onthouden. Als je later groot bent moet je anders de navigatie gebruiken.”
“Ik wil graag leren rekenen. Dan krijg ik betere cijfers en niet alleen maar vijven.”
“Ik wil graag meer oefenen met spelling. Dat vind ik soms lastig."
Onderwijsvernieuwing
Over onderwijsvernieuwing wordt heftig gediscussieerd. Hoe maak je leerlingen eigenaar van hun leerproces? Hoe zit het dan met de autonome mens? Past het moderne denken over vernieuwing bij onze identiteit? We besteden daar veel aandacht aan. En terecht.
Een voet te hoog
Onze voorvaderen van de Nadere Reformatie begrepen echter heel goed dat rationele discussies vaak aan de essentie voorbij gaan. Je kunt het mooi weten te vertellen, terwijl je hart niet is geraakt. “Het zit een voet te hoog,” zeiden ze dan. Samen nadenken over de essentie van goed onderwijs is uiterst zinvol, als je maar weet dat de essentie zich niet op papier bevindt. Het gaat om de concrete werkelijkheid in de klas. Wat dóet het met leerlingen?
Gezegende kinderen
De praktijk kan ons enorm verbazen. Dat kinderen zichzelf niet altijd kunnen sturen, is mij bekend. Als kinderen dat wél doen, valt er vast iets te leren, dan is daar vast iets goeds gebeurd. Zo zet de levende praktijk ons gediscussieer in een nieuw daglicht. Van onze kerkvader Ambrosius gaat het verhaal dat hij zei: Als iets waar is, is het altijd van de Heilige Geest. Daar moest ik in Lelystad aan denken.
“
Jullie zijn gezegende kinderen”, zei ik.
“
Wat betekent ‘gezegend’?” vroegen ze.