De klas als veilige plek 26 april 2022 Door A. (Bram) de Muynck

Indrukken van het onderzoekscentrum van de INCHE-conferentie in Budapest.




Ineens zaten we midden in een ervaringsverhaal vanuit Boetsja in Oekraïne. Het was een van de meest indrukwekkende momenten van de INCHE-conferentie in Budapest (6-8 april). INCHE is een internationaal netwerk van christelijke hogescholen en universiteiten, waar ook Driestar hogeschool lid van is. Drie dagen trokken we op met collega’s uit allerlei Europese landen. Ook van het Institute of Arts and Sciences uit Boetsja. Een van de leidinggevenden was naar Duitsland gevlucht en vertelde haar verhaal op de conferentie. Ze heeft het als besturing ervaren dat de staf tijdens de coronacrisis was voorbereid op online lesgeven. Nu kunnen ze de overal rondzwervende studenten bedienen. De oorlog in Oekraïne was op de conferentie even heel dichtbij.

Het nut van zo’n conferentie is dat je kennis over christelijk onderwijs met anderen deelt en van anderen nieuwe inzichten ontvangt. We presenteerden over lopende onderzoeken waar het onderzoekscentrum zich op profileert, zoals onderzoek naar persoons- en identiteitsvorming en het lezen van bronteksten. Ook hebben collega’s resultaten van hun lopende of afgeronde promotieonderzoeken gepresenteerd. De drie hoofdlezingen van prof. Govert Buijs, prof. Jozef Pfalfi (Roemenië) en prof. Claudia Beversluys (Verenigde Staten) gingen over het conferentiethema ‘Building communities in fractured societies’. Je denkt bij dit thema ogenblikkelijk aan oorlog, vluchtelingenproblematiek en maatschappelijke spanningen. De vraag is hoe je in zo’n context kunt bijdragen aan gemeenschapsopbouw. Je kunt dit doen door als instituut - een hogeschool, maar je kunt ook denken aan een PO of VO school -  je roeping te verstaan en vanuit het christelijke geloof het verschil te maken.

Op de laatste dag ging het vooral over de vraag wat je op het niveau van de groep kunt doen. Vaak zijn we veel te optimistisch over wat kinderen en jongeren met zich meedragen. Claudia Beversluys toonde vanuit kennis over trauma en stress aan dat je een klas ook moet zien als een plek waar veel verborgen trauma’s samenkomen, kleine en grote. Individueel leed en collectieve trauma’s van de gemeenschappen waarin leerlingen leven, landen in het klaslokaal. ‘Classrooms are emotional systems’ met angst, agressie en verdriet. Het loop allemaal door elkaar. Een klas moet door het lesgeven van de leraar heen voor alles een veilige plek zijn. Leraren zijn door hun lesgeven heen geroepen weldoend aanwezig te zijn. Dat geldt dus niet alleen voor de Oekraïense docenten die op afstand hun studenten bedienen. Een leraar is geen therapeut, maar heeft, ook in een schijnbaar veilige Nederlandse school, te rekenen met de ‘fractures’ in zijn groep.