Onze kinderen opvoeden en onderwijzen in de vreze des Heeren - dat vraagt om Bijbelgetrouwe leerkrachten. Samenwerking binnen het christelijk-reformatorisch onderwijs is meer dan ooit nodig, schetsen betrokkenen, om ook in de toekomst voldoende nieuwkomers en zijinstromers te kunnen blijven opleiden.
‘Onze kinderen hebben recht op het beste’, vindt schoolbestuurder Yge Paans uit Oud-Beijerland. ‘Daarom is het van levensbelang dat we onze leraren kunnen blijven opleiden bij de Driestar. Die moeten we met alle mogelijke middelen in de lucht zien te houden.’ Om dat te borgen, werkt de hogeschool hard aan de doorontwikkeling en uitbreiding van haar succesvolle samenwerkingsverbanden voor Samen Opleiden & Professionaliseren (SO&P) in het christelijk-reformatorisch onderwijs (zie einde artikel).
Daarmee speelt Driestar educatief (DE) in op de doelstelling dat alle studenten aan een lerarenopleiding uiterlijk in 2030 studeren aan een opleiding die is opgezet volgens het SO&P-model. Door samen met twee andere christelijke lerarenopleidingen (CHE en VIAA) een stevige landelijke alliantie te vormen, wil DE en passant voorkomen dat zij niet langer studenten kunnen afleveren aan alle scholen uit hun achterban, verspreid door het hele land. ‘Als christelijke school wil je studenten kunnen kiezen die passen bij jouw identiteit’, licht DE-bestuurder Robert Zoutendijk toe, ‘en niet mensen die toevallig studeren aan een pabo bij jou in de buurt.’
Om die alliantie van de grond te krijgen, moeten zo veel mogelijk christelijk-reformatorische scholen hun krachten bundelen, schetst locatiedirecteur Arjen van Kralingen van het Hoornbeeck College te Rotterdam, betrokken bij HODOS. ‘Van primair tot hoger beroepsonderwijs is het vormen van leerlingen en studenten op basis van onze christelijke identiteit ons bestaansrecht. Een hechte samenwerking is zeer belangrijk. We moeten elkaar vasthouden en samen blijven optrekken om docenten op te leiden die een voorbeeld kunnen zijn voor onze jongeren.'
Spilfunctie
Daarbij mikt DE onder meer op de ongeveer 150 reformatorische PO-scholen die zijn aangesloten bij Berséba. ‘Zij hebben altijd een spilfunctie gehad in de Driestarachterban’, stelt voorzitter André ter Harmsel van de stuurgroep Samen in ontwikkeling (SAM), ‘ook al was de doelgroep van de school van meet af aan breder. Daarom is het van het allergrootste belang dat zij blijvend verbonden zijn aan de hogeschool en daaraan ook gestalte geven. ’Een deel van de Berséba-scholen doet al mee aan SAM, aldus de directeur van de Rijssense
Haarschool. ‘Maar we hebben een forse uitdaging om hen allemaal zo ver te krijgen.’
Om de beoogde alliantie voldoende body te geven, wil DE ook nog meer behoudende pc-scholen verbinden aan haar SO&P-verbanden, vult Zoutendijk aan. Een aantal van hen maakt daar al deel van uit. ‘We letten erop dat we werken vanuit dezelfde bron, de Bijbel zoals uitgelegd volgens de gereformeerde traditie. Belangrijk is ook dat we ons allemaal herkennen in hetzelfde beroepsprofiel van de christelijke leraar. Daarbij hebben de scholen natuurlijk ruimte er op een verschillende manier uiting aan te geven, zoals dat bij hen past.’
Ambitie
Los van de toekomstige vorm van de alliantie moeten alle scholen zich aansluiten bij een SO&P-verband. Samen opleiden wordt immers de norm. Ter Harmsel, Paans en Van Kralingen zijn vanuit hun schoolpraktijk unisono enthousiast over dat concept. ‘Nadelen? Die weet ik eigenlijk niet’, zegt Paans. ‘Maar je moet wel een stap zetten’, gaat Ter Harmsel verder. ‘In beweging komen, er tijd en energie in willen investeren. De kost gaat voor de baat uit.’ Dat bevestigt Paans: ‘Enige ambitie helpt enorm.’ Net als een goede organisatie,
vult Van Kralingen aan. ‘In het proces van samen opleiden zijn verschillende rollen, zoals die van de schoolopleider, werkplekbegeleider en instituutsdocent. Die moet je helder houden en goed verbinden.’
Samen opleiden vraagt van scholen een duidelijke visie op de vorming en begeleiding van aanstaande en zittende collega’s, benadrukken de betrokkenen. ‘Voel je je daarvoor medeverantwoordelijk?’, noemt Paans. ‘En: zit voortdurend leren in je school-DNA?’ Wie investeert in samen opleiden, krijgt er veel voor terug. ‘Zo is het een mooie stimulans om je onderwijsconcept regelmatig met je team te doordenken en te concretiseren’, aldus Paans. Ter Harmsel noemt de ‘constante wisselwerking’ tussen opleiding en werkveld. Daar sluit Van Kralingen zich bij aan. ‘Bij het Hoornbeeck College ervaren we de samenwerking met Driestar educatief als aangenaam, verdiepend en verrijkend. Docenten in opleiding worden op de werkvloer opgeleid, maar delen ook in de contacten met en opbrengsten van de hogeschool.’ Samen opleiden betekent een ‘kwaliteitsimpuls voor de hele school’, vat Zoutendijk samen. Ter Harmsel: ‘Ik nodig iedereen van harte uit aan dat gave proces mee te doen.’
SAMEN OPLEIDEN & PROFESSIONALISEREN
SO&P houdt in dat lerarenopleidingen en scholen binnen een opleidingsschool nauw met elkaar samenwerken om aankomende leraren voor te bereiden op hun baan. Circa 40 procent van hun studietijd werken studenten dan al op een school. Zo doen ze veel praktijkervaring op. Alle scholen moeten zich bij een SO&P-verband aansluiten, in principe in hun eigen regio. Een deel van de christelijk-reformatorische scholen werkt al samen met Driestar hogeschool in vier van zulke verbanden: SAM (voornamelijk reformatorische basisscholen), ZAOS (Zeeuwse VO-scholen), RAOS (reformatorische VO-scholen) en HODOS (het Hoornbeeck College).
Binnen de alliantie die DE vormt met de CHE en VIAA blijft iedere lerarenopleiding zijn eigen achterban bedienen; er vindt geen vermenging van studentenstromen plaats. De christelijke scholen die daarbij aanhaken, kunnen op basis van hun gedeelde identiteit én met behoud van eigenheid met elkaar blijven samenwerken rond SO&P; ze hoeven zich dan ook niet in verschillende geografische regio’s aan te sluiten bij voornamelijk seculiere lerarenopleidingen en scholen.
Meer weten?
www.sameninontwikkeling.nl
www.zaos.nl
www.driestar-hogeschool.nl/over-de-hogeschool/samenwerkingen/raos
www.driestar-hogeschool.nl/over-de-hogeschool/samenwerkingen/hodos
Dit artikel verscheen eerder als interview in DRS Magazine.