Francina Stolk (29) is sinds zo’n drie jaar video-editor bij het Reformatorisch Dagblad. Ze heeft geen leidinggevende functie en dacht daar ook niet direct over na. Niet verwonderlijk dus dat het leiderschapsoriëntatietraject van Driestar onderwijsadvies niet direct haar aandacht trok in het cursusaanbod voor RD-medewerkers. Totdat Francina’s werkgever haar vroeg om zich op te geven. “Ik vond het best een compliment dat ze dat in me zien. Leidinggeven was nooit per se mijn doel, maar door dit traject durf ik wel te zeggen dat ik gereedschap in handen heb om het te kunnen.”
Tijdens het leiderschapsoriëntatietraject ontdekken cursisten in acht bijeenkomsten of een leiderschapsrol bij hen past, welke stijl bij hun persoonlijkheid past en hoe je een goede leider wordt. Niet alleen van anderen, maar ook van jezelf. Het traject gaat dus ook vaak over persoonlijk leiderschap. Een onderdeel waar Francina veel aan gehad heeft. “Ik ben bezig met de afronding. Als ik terugkijk zie ik dat het traject me veel inzicht heeft gegeven over waar mijn eigen gedrag vandaan komt en over hoe ik communiceer. De mix van de groep is ook heel waardevol. Mensen uit de zorg, onderwijs en media; iedereen bracht iets anders mee.”
Wel of niet leidinggeven?
Ook al is leidinggeven niet direct Francina’s ambitie als ze start met het traject, toch begint ze er met een open vizier aan. “Ik neem van nature al wel de leiding en ik stap naar voren als er iets moet gebeuren. Ik zag het leiderschapsoriëntatietraject als een kans om te ontdekken of ik het gewoon leuk vind om zo nu en dan de leiding te nemen of dat ik echt een leidinggevende functie wil. Dit traject kun je ook heel goed volgen als je dat niet zeker weet. Het is namelijk gericht op persoonlijke vorming. Dat vind ik voor iedereen van waarde. Als je meer inzicht krijgt in jezelf, je eigen gedrag en communicatie, dan kun je dat inzetten als leidinggevende, maar ook als collega.”
Coaching on the job
Die aandacht voor persoonlijke vorming zorgde er bij Francina voor dat er wat kwartjes vielen. Bijvoorbeeld tijdens een coaching on the job. Coach Sjaak Jacobse woonde een vergadering bij die Francina leidde. “Hij wees me erop dat ik wel doorhad dat een collega afhaakte, maar dat ik gewoon doorging met wat ik aan het vertellen was. Het is heel fijn dat ik direct tools kreeg om daar anders op te reageren. Ik ben geneigd dingen zakelijk te houden en nogal snel te gaan, omdat ik denk: “het is vast wel duidelijk en anders vragen mensen het wel” Maar niet iedereen doet dat even makkelijk. Ik leerde in deze situatie om meer tijd te nemen en bij de collega te onderzoeken wat er gebeurde. Dat vond ik wel een mooi inzicht. Als ik meer aandacht had gegeven aan die collega, dan had ik meer uit het gesprek kunnen halen.”
Ook tijdens de bijeenkomsten ervaart Francina hoe prettig het is om onder begeleiding te kunnen oefenen. “Het traject bestaat uit een theoretisch deel, dat gaat vooral over zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey. Maar er is ook regelmatig ruimte voor oefenen in de praktijk. De coaches begeleidden dat op een hele natuurlijke en veilige manier.”
Structuur bij stress
Een belangrijk onderdeel van het leiderschapsoriëntatietraject is ontdekken welke drijfveren je hebt. Zo krijg je inzicht in waar je energie van krijgt en wat energie kost. Als leidinggevende haal je daarmee het beste uit jezelf en collega’s. Voor het in kaart brengen van de drijfveren wordt gewerkt met Management Drives, zo ook bij Francina. Dit leverde een eyeopener op. “Ik houd eigenlijk helemaal niet zo van structuur. Dat kwam ook naar voren uit mijn Management Drives-test. Maar het grappige is dat ik onder druk juist op zoek ga naar structuur. Ik krijg dan de neiging om alles dicht te timmeren en te regelen. Dat had ik me nooit gerealiseerd. Met die kennis kan ik dus ook herkennen dat ik stress ervaar.”
Oefenen in een veilige omgeving
En hoe vertalen die drijfveren zich naar leiderschap? Francina ervaarde het tijdens een opdracht waarin de cursisten elkaar moesten complimenteren. Ze geeft een medecursist die goed is in structuur aanbrengen en organiseren daar een compliment over. “Natuurlijk vond ze het fijn om een compliment te krijgen, maar ik merkte dat ze er niet heel blij van werd. Ze legde uit dat structuur voor haar heel natuurlijk is. Voor anderen lijkt het belangrijk, maar voor haar is het een basisvoorwaarde om aan het werk te kunnen. Toen ik haar een persoonlijk compliment gaf en vertelde dat het mooi is dat ze oog heeft voor alle personen in een vergadering en een luisterend oor heeft voor iedereen, fleurde ze helemaal op. Door dit soort dingen in een veilige omgeving te oefenen krijg je tools om dit op je werk in te zetten. Dat is ook leiderschap, weten hoe wat je zegt ervaren wordt door de ander.”
Meer bagage om leiding te geven
Is Francina er inmiddels uit of ze een leidinggevende functie wil? “Nog niet helemaal, maar er is zeker iets veranderd. Aan het begin van dit traject dacht ik: laat mij maar gewoon m’n gang gaan, echt een team aansturen is niks voor mij. Aan het einde van dit traject is er toch voorzichtig een luikje opgegaan in mijn hoofd. Ik zal niet direct gaan leidinggeven, maar als er nu een vacature voorbijkomt, sluit ik ook niet uit dat ik erop solliciteer. Nu heb ik meer bagage, ook over mezelf. Dat kan ik inzetten als ik leidinggeef.”
Ook weten of een leidinggevende rol bij je past? Klik hier voor meer informatie over het leiderschapsoriëntatietraject en schrijf je in!
Foto: RD, Anton Dommerholt