Onlangs vond in Hämeenlinna, Finland, de EAPRIL-conferentie plaats, waar men elk jaar verband probeert te leggen tussen onderwijs en onderzoek. De dag ervoor werden de conferentiebezoekers in de gelegenheid gesteld één of twee Finse scholen te bezoeken. Ik was erbij en raakte onder de indruk van het Finse schoolsysteem.
Het onderwijs in Finland scoort jaar na jaar in de PISA-score het hoogste van Europa en staat wereldwijd op de derde plaats. Het PISA-onderzoek vergelijkt onder andere de kennis van 15-jarigen op het gebied van taalbeheersing, wiskunde en natuurwetenschappen. In Nederland moeten we genoegen nemen met een 10e plaats. Wat zijn de verschillen tussen het onderwijs in Finland met het Nederlandse onderwijssysteem?
Opleiding en onderzoek
Elke Finse docent in po, vo, mbo en hoger onderwijs heeft een academische studie achter de rug. Dit stelt hem of haar ook in de gelegenheid om geregeld op academisch niveau onderzoek te doen naar de eigen lespraktijk en die van anderen. Deze onderzoekende houding is een verplichting vanuit de Finse overheid. Daarnaast geldt de verplichting om de uitkomsten van de onderzoeken te delen, binnen en buiten de school.
Een van de onderzoeken die werden gepresenteerd tijdens de conferentie was een grootschalig onderzoek van de Universiteit van Helsinki met scholen uit het hele land. De onderzoekers waren onder andere geïnteresseerd in de werking van de hersenen in combinatie van het luisteren naar muziek. Wat bleek: vanaf jonge leeftijd bleken de hersenen van kinderen gestimuleerd te worden wanneer ze muziek luisterden of muziek maakten. Het leervermogen nam daardoor zichtbaar toe. Als gevolg van dit onderzoek neemt het vak muziek in het hele onderwijs een grote plaats in.
Daarnaast werd uit onderzoek duidelijk dat bewegen een positieve invloed heeft op leerresultaten. Het verschil met Nederland is dat de Finse overheid naar aanleiding van deze onderzoeken stevig heeft geïnvesteerd in muziek- en bewegingsonderwijs.
Getallen
Wie denkt dat dit alles leidt tot overvolle roosters heeft het mis. Tijdens ons bezoek verlieten om 14.15 alle leerlingen de school, waarna ze thuis nog zo’n drie kwartier met hun huiswerk bezig waren. Een heel andere tijd dan bij onze Nederlandse schooljeugd.
Nu we het toch over tijden en getallen hebben: een Finse docent geeft, afhankelijk van het vak wat hij geeft 18 tot 21 uur les. De klassen zijn maximaal 21 leerlingen groot. Een ander opmerkelijk getal zag ik bij leerlingen met een beperking. Deze komen gewoon in het reguliere onderwijs terecht in een klein klasje waarbij bijna elke leerling één persoonlijke begeleider heeft. Een dure maar effectieve oplossing die bijdraagt aan acceptatie van mensen met een beperking in de samenleving. Echt inclusief onderwijs.
Bezoeken?
Bovenstaande voordelen zijn slechts een paar voorbeelden van hoe goed het Finse onderwijssysteem in elkaar zit. Ongetwijfeld kunnen we veel meer leren van de Finnen op onderwijsgebied. Inmiddels hebben we contact met een organisatie in Oulu, in het noordwesten van Finland. Zij laten ons graag kennis maken met scholen op primair en voortgezet onderwijs maar ook in het beroepsonderwijs (mbo en hbo). We overwegen daarom een studiereis te maken naar Oulu, samen met leraren van verschillende type scholen. Graag komen we in contact met mensen uit po, vo, mbo en hbo die interesse hebben in een studiereis naar Finland.
Neem voor meer informatie contact op met
Albert-Jan den Butter.