Blogs

Voorspellen is lastig… zeker als het de toekomst aangaat. Onlangs vond ik in mijn boekenkast twee boekjes terug die ik al lang niet geopend had. Bouwstenen voor ICT-bezinning.

Draag ik wel bij aan de godsdienstige vorming van mijn leerlingen? Ik heb ze slechts één jaar bij me.’ Een collega uit het voortgezet onderwijs voegt eraan toe: ‘Ik slechts enkele uren per week.’ Toch, hoe klein het stukje ook is dat je met je leerlingen meewandelt op de weg van het leven, het is van betekenis.

Rusland is Oekraïne binnengevallen. Alle diplomatieke pogingen om dit te voorkomen zijn jammerlijk mislukt. Ondertussen is er een verschrikkelijk oorlog aan de gang die al veel mensenlevens heeft gekost. Steden worden verwoest. Honderdduizenden Oekraïners zijn op de vlucht.

Vorige week las ik 'Leven in de verbeelding’, het boek dat Aleid Truijens schreef over het leven van Hella S. Haase. In deze biografie duikt hij opnieuw op: meester R. Wie was deze leraar die zo veel voor Hella heeft betekend? Hoe kijken we naar hem vanuit ons denken over schoolpedagogiek?

‘Zonder gids geen ruimte’ was de titel van een van de bijdragen op het symposium christelijk leraarschap dat plaatsvond in de Goudse St. Jan. De Goudse glazen in de langste kerk van Nederland roepen als het ware die vraag op. Hier lopen gidsen door de enorme ruimte en vertellen ze in diverse talen het verhaal van de glazen. Helpt dat nou, zo’n gids? Kun je het geheim van die prachtige gebrandschilderde afbeeldingen niet beter zelf ontdekken? En als je gids bent, waar moet je dan op letten of waar moet je rekening mee houden? Die vragen spelen niet alleen in de St. jan, het zijn ook de vragen van het onderwijs.

Loop tijdens het lezen van dit stukje je eigen levenspad eens terug. Het leven is namelijk als een weg die in je herinnering ergens in de peuterleeftijd begint. Op die weg ging je voort, je kwam vooruit. Er gebeurde van alles. Toen brak er iets. Het was een ommekeer. God ging een rol spelen in je leven. Je ontdekte dat Hij echt is. Er deden zich wonderlijke ontmoetingen voor, waarin de hemel jouw aardse leven raakte. Je ontdekte door genade dat er alleen rust is in God en in Christus Die gezegd heeft: ‘Mijn juk is zacht en mijn last is licht’ (Matth. 11:30).

Richard Toes schreef in 2020 een boek: Geloof in Onderwijs. Het kwam vrijwel gelijk uit met de vertaling van David Smiths boek Geloven in lesgeven (‘On Christian Teaching’). Het boek van Smith gaat over de les zelf. Bram de Muynck en ikzelf schreven daar een voorwoord in. In wat lelijk Nederlands gezegd, communiceert alles wat de leraar doet betekenis. Daarmee doortrekt de praktijk van het lesgeven ieder moment van de dag en doet die praktijk iets met de leerlingen en met de docent. Lesgeven heeft een inhoud, maar ook een vorm.

Onlangs bezocht ik een onbekostigde christelijke school in Frankrijk. Hemelsbreed niet zo heel ver bij ons vandaan. Financieel een wereld van verschil. Een gemeenschap, dat is in elk geval duidelijk.

Je bent wat je zegt en doet. Je bent authentiek. Je blijft dicht bij jezelf. Er is een tijd geweest in de pedagogiek dat de identiteit van de persoon voor de klas zoveel mogelijk werd verborgen. Taak en prestatie waren belangrijker. In Aziatische culturen is dat nog steeds het geval. Hoe jij als persoon bent, is niet zo belangrijk. Als de inhoud maar klopt.

Papua. Jayawijaya. Met tranen in de ogen ontvangt de Kimyalstam na jarenlange noeste vertaalarbeid de uitreiking van de eerste gedrukte exemplaren van het Nieuwe Testament in de stamtaal. De oudste van de gemeente bidt: ‘We hebben Uw Woord in onze taal gekregen. U heeft het gezaaid in ons land. We hebben het woord gekregen, we hebben het aangenomen en in ons hart opgenomen.'

Met jongeren uit de Bijbel lezen volgens de oude methode lectio divina kan indringende gesprekken opleveren. Hoe kun je met deze methode aan de slag in jouw klas?

Het is weer even wennen, zo’n pasbegonnen schooljaar. Wennen aan je nieuwe klas, met alle prikkels, tumult en onrust. Hoe ga je goed om met de stress van die eerste periode?

Hoe mooi is het als we ervoor kunnen zorgen dat op jonge leeftijd kinderen niet naar speciale scholen gaan, maar binnen het regulier onderwijs naar school kunnen? Juist ook binnen het christelijk onderwijs? In dit artikel beschrijven Neely Anne de Ronde (lector inclusieve klassen Driestar educatief) en Klaas Koelewijn (directeur Samenwerkingsverband Passend Onderwijs De Kempen en projectleider Expertisecentrum Onderwijs & Identiteit) hoe we kunnen werken aan deze mooie, maar ook ingewikkelde opgave.

Ken jij het boek De jongen, de mol, de vos, en het paard? Het is een prachtig boek wat ons veel te zeggen heeft over leven, opgroeien, ontwikkelen. Ik zal in deze blog een paar quotes gebruiken om wat te zeggen over ons onderwijs. Het boek past namelijk heel goed bij een inclusievere pedagogiek, waarin leerlingen zich gekend voelen, waarin ze merken dat ze welkom zijn en waarin we minder kijken naar wat leerlingen niet kunnen.