Zonder moratorium geen ontwikkeling - een ontmoeting met James Marcia 6 september 2012

Van 29 augustus tot en met 1 september bezochten Janneke Westerink en Elsbeth Visser het tweejaarlijkse congres van EARA, the European Association for Research on Adolescence in Griekenland. Wetenschappers uit 33 landen presenteerden onderzoek en gingen met elkaar in gesprek over jongeren en hun ontwikkeling.

Door Elsbeth Visser en Janneke Westerink

Een van de hoofdsprekers was James Marcia, emeritus hoogleraar ontwikkelingspsychologie uit Canada. Zijn theorie over het onderzoeken van identiteitsontwikkeling is al jaren beeldbepalend. In zijn lezing benadrukte hij het belang van Moratorium, een identiteitsstatus waarbij de jongeren actief overtuigingen en denkbeelden onderzoekt om zo te komen tot een eigen, verinnerlijkte, identiteit. Hoewel deze identiteitsstatus op zich geen prettige is, omdat het angst en depressies kan veroorzaken, is het doormaken ervan een voorwaarde om verder te komen in je ontwikkeling. De taak van ouders en andere opvoeders daarbij is om dit proces te begeleiden, door als verschillende generaties met elkaar in gesprek te gaan.

Marcia stond verder stil bij de economische crisis. Door de bezuinigingen van overheden en door grote werkeloosheid onder jongeren, bestaat de kans dat jongeren minder zullen exploreren, omdat er minder tijd en geld voor is. Marcia roept op tot beleid waarbij jongeren de tijd krijgen een time out te nemen. De economische crisis kan ook tegenovergesteld effect hebben; doordat jongeren minder zekerheden hebben over hun toekomst, kan dit tot gevolg hebben dat ze meer gaan exploreren en juist op andere gebieden hun identiteit gaan vormen.

In een van de sessies werd stil gestaan bij motivatie en betrokkenheid van jongeren bij hun schoolloopbaan. Als voorbeeld werd Finland aangehaald, bekend om zijn goede schoolresultaten. Dit heeft echter ook een keerzijde: in verhouding een groot aantal jongeren is depressief of krijgt zelfs een burn-out. Genoemd werd dat veel pubers wel betrokken zijn, maar toch gevoelens van stress en angst hebben. Meisjes voelen zich meer inadequaat en jongens uiten het meer in cynisme. Prof. K. Salmela-Aro benadrukte dat je hier als school zeker een rol in kunt spelen, door pubers het gevoel te geven van autonomie, competentie, relatie en dat ze er toe doen.

Zelf hebben we ons concept van religieuze identiteit gepresenteerd en de eerste uitkomsten van ons onderzoek laten zien. Dit leverde interessante vragen en boeiende contacten op, waardoor wij geïnspireerd weer aan de slag kunnen met de analyse van de eerste ronde gesprekken. Uiteindelijk zal dat resulteren in een aantal wetenschappelijke artikelen, die we zeker onder de aandacht zullen brengen.

Voor meer informatie over het congres, kun je terecht op de website:www.eara2012.gr.