Wie kent dat niet: Een les die niet loopt, een leerling die je niet bereikt, je mist de juiste golflengte met je klas, het lukt even niet…….
Lesgeven vergt veel, leerlingen eisen alle aandacht op en je hebt het gevoel dat je aan vele eisen moet voldoen met je klassen, in je rol als leraar of mentor en je teamleider verwacht van je dat je optimaal presteert.
Succes
Kortom: Lesgeven is veeleisend en onderwijsgeven risicovol. De kop boven deze blog is de Nederlandse vertaling van het prachtige boek
The beautiful risk of education, geschreven door Gert J.J. Biesta. Het boek is vorig jaar verschenen en het is een groot succes, want de Nederlandse editie kwam in februari 2015 uit en moest diezelfde maand nog herdrukt worden. Hoezo?
Intellectuele kanonskogel
Heel veel onderwijsvernieuwingen propageren veranderingen en maken impliciet duidelijk: Jullie als leraren doen het niet goed. Biesta, daarentegen, erkent dat onderwijs geven kwetsbaar is. Dat is op zich al een verademing: iemand die zich als schrijver zelf kwetsbaar opstelt. Onderwijs is geen krachtig, productieachtig proces maar enkel een zwak, existentieel proces. Hoe bespreekt Biesta dit? Hij doet dat aan de hand van zeven thema’s: scheppen, communicatie, lesgeven, leren, emancipatie, democratie en virtuositeit. Het boek is pittig om te lezen. Eén van Biesta’s reviewers schreef over zijn boek: ‘Een intellectuele kanonskogel’. Zo kun je het boek rustig noemen!
Kwetsbare processen
In dit boek laat Biesta zich kennen als een briljante academicus met een gul hart. Wat is er nu zo boeiend aan zijn betoog? In de eerste plaats erkent hij dat onderwijsgeven en verzameling kwetsbare processen is. Er liggen altijd legio risico’s op de loer. Biesta pleit ervoor om dat te erkennen en uit te spreken. En dat doen we niet zo snel als leraren. Een pasgeboren hert staat wankel op zijn hoefjes, maar probeert vastberaden zijn moeder te volgen en dat lukt hem steeds beter. Het ’leert’ lopen, zeggen we dan. Zo is leren en leren als leraar ook een natuurlijk proces. Geef toe dat , ook na vele jaren ervaring, bepaalde dingen voor de klas niet lukken of minder. Maar wat is dat leren dan werkelijk? Dat is wat Biesta uitvoerig en gedegen analyseert in zijn boek.
Laat je verrassen
Biesta maakt duidelijk dat onderwijs niet neerkomt op controleerbaarheid en stuurbaarheid. Het is een proces dat door niemand afgedwongen kan worden. En dat is, juist……... kwetsbaar. Laat je verrassen door Biesta.