Alle leerkrachten in Nederland hebben te maken met Handelingsgericht werken (HGW). Het begint met een concept in je hoofd. En dat concept heeft te maken met Goed Onderwijs. Elke leerkracht wil dat graag: een school, waar kinderen graag naar toe gaan, waar ze graag zijn en waar ze veel leren. Maar er zijn nogal veel verschillen in een groep qua onderwijsbehoefte, niveau, gedrag… Hoe krijg je daar nu goed grip op?
Dat het onderwijsgebeuren je niet overkomt, maar dat je er greep op hebt; dat je er sturing aan kunt geven; dat je kunt verklaren waarom iets nu juist zo goed gelukt is. Als je zo als professional in het onderwijs wilt werken, dan is ParnasSys je grote vriend…
Goed onderwijs voor groep 1 t/m 8 kenmerkt zich volgens ons ‘Expertiseteam Passend onderwijs’ door de volgende basiskwaliteit:
-
Een goed pedagogisch klimaat: leer- en leefklimaat zijn in balans
-
Klassenmanagement en instructievaardigheden zijn van hoog niveau
-
Er wordt doelgericht gewerkt (zowel opbrengstgerichte doelen als leerstofinhoudelijke doelen)
-
Er wordt zo veel mogelijk tegemoet gekomen aan verschillen; onderwijsbehoeften; afstemming
-
Er wordt cyclisch gewerkt; Waarnemen, Begrijpen, Plannen, enz. Het jaar is verdeeld in planperiodes en elke planperiode wordt afgesloten met een groepsbespreking. In een opbrengstgerichte cultuur worden de (tussen)opbrengsten minimaal twee keer per jaar besproken in bouw- en/of teamverband. Leraren tonen hierbij eigenaarschap en verantwoordelijkheid. Naast deze vijf punten van basiskwaliteit zal elke school zich willen onderscheiden in hun bestaansrecht: wat maakt deze school tot zo’n fantastische school?
Wij beperken ons nu tot de basiskwaliteit en het Handelingsgericht werken daarbinnen.
Het
Waarnemen van de groep begint natuurlijk met een goede warme overdracht en verder fysieke waarnemingen en contacten. Dan komt er een moment van vastleggen: wat voor groep heb ik dit jaar? Hoe stem ik het beste af op deze groep? De leerkracht maakt in ParnasSys een notitie op groepsniveau met daarin een kenmerkende beschrijving van de onderwijsbehoefte van zijn/haar groep. Zo ook een notitie Stimulerende en Belemmerende Factoren op groepsniveau. Aanvullend worden er voor enkele leerlingen met speciale onderwijsbehoefte nog aparte individuele notities gemaakt over SF, BF en OB.
Groepskaart en groepsplan
Als alles goed is ingericht in ParnasSys (Beheer) worden deze notities zichtbaar op de
groepskaart. Daar staat al automatisch veel meer informatie over de groep: leerjaar, ZIEN!-uitslagen Betrokkenheid en Welbevinden, Cito-uitslagen, Methodetoets-uitslagen en mogelijk nog andere notities over bijvoorbeeld oudercontacten of verslagen van leerlingbesprekingen. Al deze informatie op een scherm helpt je je groep te
Begrijpen. Wat heeft deze groep nodig? En hoe ga ik dat aanpakken? Dit noemen wij
Wegen. Na dit (af)wegen kom je tot een plan (
Plannen). Wat ga ik de komende planperiode doen? Welke doelen wil ik daarbij bereiken (methode)? Hoe stem ik af op de onderwijsbehoefte van mijn groep? En hoe ga ik dit aanpakken?
Als dit kort en bondig, met behulp van een goed format, in ParnasSys wordt genoteerd, heb je het groepsplan voor een bepaald vak voor de komende periode opgesteld. In dit groepsplan basisaanbod kan bijvoorbeeld prima worden opgenomen, welke leerlingen meer en welke leerlingen minder instructie nodig hebben. (bijvoorbeeld zoals bij de een-, twee- en driesterrensystematiek).
Naast dit groepsplan met het basisaanbod kunnen er leerlingen zijn, die doelen uit een vorige planperiode niet beheersen. Deze doelen komen in de leerlijn niet meer terug. Deze leerlingen kunnen dan via de groepskaart in ParnasSys aangeklikt worden en voor hen kan er dan een aanvullend, zeg remediërend, plan worden opgesteld. Als dit meer dan een leerling betreft, maakt ParnasSys hier heel handig een cluster van. Zo’n clusterplan kan dan ook gemaakt worden voor leerlingen, die meer verdieping en uitdaging nodig hebben.
Clusterplan
Op de groepskaart worden zowel het plan met het basisaanbod als de clusterplannen in een kolom getoond. Het is wel de bedoeling, dat deze plannen niet onder het stof verdwijnen gedurende bijvoorbeeld tien weken. Je kunt als leerkracht bijvoorbeeld na een toets, of na een ander belangrijk moment in het rekenproces van de groep, reflecteren op het proces: wat ging er goed? waarom? Wat ging er niet goed? Waarom? Ook over de vorderingen van de individuele leerlingen kunnen opmerkingen gemaakt worden. Dit ‘logboek’ houd je bij via het tabblad ‘Uitvoering’ (
Uitvoeren). Het tabblad Evaluatie wordt dan door de leerkracht ingevuld vlak voor de groepsbespreking (
Evalueren). En zo heb je de complete HGW-cyclus in een planperiode doorlopen.
Zeker in het begin vraagt deze manier van’ Handelingsgericht werken met ParnasSys’ tijd, aandacht en energie. Dat noem ik een waardevolle investering. Want je krijgt er wat moois voor terug: greep op je groep, rust in het aanbod (kan gerust een keer wat overslaan) en een goed gevoel als je de doelen bereikt hebt. Dan is er wat te vieren. Doe dat dan ook, zeker ook met je klas; en waarom ook niet met het team, als je bijvoorbeeld door middel van Handelingsgericht werken de opbrengsten van een bepaald vak school-breed duidelijk een boost hebt gegeven? Dat is dan een feestje waard, toch?
Meer informatie
Wil je meer informatie? Neem dan per
e-mail contact op met G. (Bert) van der Mel of kom naar onze productvoorstelling op
13 mei,
27 mei of
3 juni a.s. in Gouda of Barneveld. Wij helpen je graag verder op dit professionele pad.